BUSINESS LIFE Ayl�k �� Hayat� & Ekonomi Dergisi

D�J�TAL GELECEKTE �NSAN KALMAK!

1.07.2021
3239
facede

Geli�en teknolojiler sayesinde dijital t�m hareketlerimiz takip ediliyor. Teknoloji, son kullan�c� olarak bize "Gel gel" yap�yor. Bize bildirimler g�nderiyor. Bizi y�nlendiriyor. Bize neyi d��nmemiz, neyi d��nmememiz gerekti�ini s�yl�yor.

BUNU, KÖTÜCÜL UZAYLILAR MI YAPTI?
Teknoloji, her taraftan veri elde edebilece�imiz bir ça�da, bizi kendisinin söylediklerine inanmaya mecbur ve mahkum ediyor. Neden? Bunu, kötücül uzayl�lar m� yapt�? Hay�r. Teknoloji bugün maalesef tamamen, en temelde para kazanma amac�yla tasarland�. Kapitalist sistemin otomatik bir sonucu. Para kazanmak için de ne yapacaks�n�z? Mü�teriyi paraya çevirmenin bir yolunu bulacaks�n�z. Bunun için 1900’lü y�llar�n ba��ndan beri insanlar�n zaaflar� çok iyi çal��l�yor. Psikoloji aleminde üretilen büyük k�sm�, bu tip önce tekniklerin sonra teknolojilerin geli�tirilmesine vesile oldu.

�LK �ART; DURAB�LMEK
�nsan�n fikir de�i�tirmesi ve kendini güncellemesi, muhte�em bir �ey. Ama bu fikir de�i�tirebilme becerisini, zihin zaaflar� üzerinden çok ustaca kullanan bir yeni dijital dünyayla kar�� kar��yay�z. Bu yeni dijital dünya için de ben biraz endi�eliyim. �nsanl��n gelece�i ve insan kalabilme meselesi konusunda... Yeni dünya tamamen dijitalle�mi�, “�nsan�n faydas� için yap�l�yor” gibi gözüken bir sürü teknolojik inovasyon içerecek. Burada cesur insan olabilmek, insan kalabilmek için �art olacak. Bunun da ilk �art�, durabilmek. Yani bu devirde hiçbir bildirime kulak asmayacak �ekilde, 5 dakika olsun, 1 saat olsun durabiliyorsak, kendi zihnimizle ba� ba�a kal�p u�ra�abilece�imiz bir �eyler bulabiliyorsak, bu sistemin tekerindeki en büyük çomak, biz oluyoruz. O sistem bunu hiç sevmiyor.

DATA SA�LADIKÇA KIYMETL�S�N�Z!
7/24 ba�l� insan en güzel insan! Kim olursa olsun hiç fark etmez. Data sa�lad�kça k�ymetlisiniz. Nas�l ki, dün tükettikçe k�ymetliydik, �imdi veri sa�lad�kça k�ymetli olaca��z. O nedenle bu dünyaya kar�� biraz uyan�k olmak laz�m. Manipülasyona en aç�k oldu�umuz devirde ya��yor olabiliriz. Cesaretle hareket edersek, bu teknoloji ayn� zamanda en büyük müttefikimiz olabilir.

KÜÇÜK �L��K�LER...
Bu süreçte sosyalle�menin önemini ve k�ymetini de anlad�k. Pandemide bir gün Ba�dat Caddesi'nde yürürken bombo� kafeleri gördü�ümde, bir anda geyik muhabbetlerinin ne i�e yarad��n� tekrar “bir y�ld�r�m çarpmas�”yla anlad�m. �nsan� gerçekten insan yapan �ey, o konu�malar, o küçük ili�kiler… Bizi gerçekten bir süper organizma halinde senkronize tutan �ey, o ileti�im biçimi. Bu kayboldu�u zaman, ba�� kesik tavuk gibi da��l�yoruz..

GERÇEK SOSYAL YA�AM EN ÖNEML� CAN S�M�D�M�Z
Dijital manipülasyonu en kolayla�t�racak �ey, dijital dünyada uzun süre yaln�z ba��n�za kalmak. Yani orada arkada�lar�n�z, Instagram takipçileriniz kim olursa olsun yaln�z ba��n�zas�n�z ve bu, en büyük tehlike. Dolay�s�yla gerçek bir sosyal ya�am, bizim hâlâ çok uzak bir gelece�e kadar da en önemli can simidimiz. Onu in�allah tekrar kol kola girebilece�imiz, sar�labilece�imiz güzel günlerde de�erlendirelim..

S�N�R B�L�M�...
Sinir bilimi alan�nda, normal bir insan�n literatürü takip edebilmesi mümkün de�il. Bilimsel bilgiyi ara�t�rmac�lar için özetleyen kurulu�lar vard�, insan aradan ç�kt� ve �imdi bunlar yaz�l�mlara dönü�tü. Yapay zekâdan �öyle bir beklentim var; yapay zekây� ak�ll�ca kullanabilirsek, üretilen bilimsel bilgiyi canl� olarak anl�k takip edip, birikmi� di�er önceki bilgilerimizle beraber sordu�umuz sorulara anlaml� cevaplar verecek �ekilde örüntüler üreten ve bize özetlenmi� veriyi sunan bir yap�ya dönü�mek zorunda.

YAPAY ZEKÂ �LE YEN� �BN-� S�NA’LAR YET��EB�L�R
Senelerdir beyin, davran��, psikoloji alan�nda ö�rendiklerimi, herkese anlayacaklar� �ekilde, onlar�n dilinde anlatmaya çal��yorum. Çok alanda bilgi sahibi olmak isteyen bilginler, yapay zekâ algoritmalar� olacak. Tabii ki bu insanlar, önceden iyi çal��m��, okumu�, dersini, ödevini yapm�� ve o alanlar�n jargonuna hâkim insanlar olacak. Sonra bu devasa veri denizi içerisinde özetlemeler yapan, özetleme yapt�kça da bu i�te daha iyi maharetli hale gelen yapay zekâlarla birlikte verimli insan ve makina birlikteli�inin örne�ini olu�turabilirler. O zaman ne olur? Yeni Newton’lar, yeni �bn-i Sina’lar, yeni Farabi’ler ortaya ç�kabilir ve yeti�ebilir. Bunun olaca��na, çok mümkün oldu�u için hiç uzak bakm�yorum; ancak bir yapay zekâ yard�m� olmadan zor gözüküyor.

NÖROTEKNOLOJ�...
Akl� olan ülkeler, öncelikle nöroteknolojiyi ö�renmeli ve nöroteknoloji alan�na yat�r�m yapmal�. Elon Musk’�n bugün fragman�n� verdi�i sinir sistemi, yani insan beyni ile teknolojiyi birle�tirecek uygulamalar, gelece�in dünyas�n� �ekillendirecek. Bu uygulamalar� ve donan�mlar� kim üretirse verinin yeni imparatorlar� da onlar olacak.

BA�ARIMI, ANNEM�N MOTTOSUNA BORÇLUYUM
Birçok arkada��m s�nav taktikleri verdi, çal��t�rd�; fakat üniversiteyi kazanmam� da, üniversite s�nav� gibi konulardan stres olmamam� da annemin mottosuna borçluyum. Ondan sonra da hayat�m�n en önemli mottosu haline geldi. Motto �u; Çok da �ey yapmamak laz�m. Gerçekten içinden geçti�imiz devirde bu tip s�navlar� çok da �ey yapmamak laz�m.
Hep verdi�im bir örnek var, faydal� buluyorum; Gözünüze bir dürbün koyup merdiven ç�kmaya çal��rsan�z dü�ersiniz. Dürbünü gözünüzden çekin, merdiven basamaklar� ç�kabilece�iniz bir �eye dönü�üyor. Biz bu s�navlara dürbünle bakt�r�l�yoruz! A��r� gerginiz; ama buna gerek yok. Bunlar basamak, ona göre muamele edin. O zaman her �eyin ne kadar güzel oldu�unu göreceksiniz. Basamaklar� ç�kabilmek için de bir �art oldu�unu unutmay�n; hangi kata, hangi hedefe gidecekseniz, gözünüz orada olmal�. Basama�a bakan�n nereye ç�kt��n�n önemi yoktur. Dolay�s�yla gözünüzü biraz ilerideki hedefe dikin, basamaklar zaten size yol olacak. Asla bo� vermi� bir insan olmad�m; ama hiçbir �eyi hedefim yolunda beni sapt�racak büyüklü�e eri�tirmedim. Herkese de tavsiye ederim...