BUSINESS LIFE Ayl�k �� Hayat� & Ekonomi Dergisi

�L��K�LERDE UYUMU YANLI� YERDE ARAMAK

1.10.2021
1422
facede

Uzun s�reli bir beraberlik, emek ve �zen gerektirir. Birlikte olgunla�an insanlar�n yapaca�� s�k�c� olmayan ve yeni ke�ifler i�eren bir yolculu�a d�n��r...

2020 y�l�n�n mart ay�n�n ortas�ndan bu yana devam eden; bazen s�k�, bazen gev�ek kapanmalar ve gündelik al��kanl�klardan uzak kalma zorunlulu�u, birçok ki�iyi hayat arkada�� kabul etti�i ki�i ile ili�kisi üzerinde dü�ünmeye zorlad�. Bu yaz�da, uzun süreli sa�l�kl� beraberlikler konusunda büyük ölçüde klinik gözlem ve ya�ant�lar�mdan ç�kan izlenimlerimi özet olarak payla�mak istedim...

A�LE NED�R?
Aile; sosyal, kültürel ve ekonomik bütünlü�ü içeren bir sistemdir. Evlilik, geçmi� ya�ant�lar�, kültürleri birbirlerinden farkl� olan iki ki�inin hayatlar�n�n geri kalan bölümünü birlikte geçirmeye karar vermesidir. Böyle bir beraberlikte iki yeti�kin insan�n birbirlerinin ruhsal ve fiziksel ihtiyaçlar�n� kar��lamalar� ve ekonomik bir denge kurmalar� beklenir. Bu ki�iler, ayn� zamanda birbirlerinin aile çevrelerini payla�acak, çocuk yeti�tirecek, arkada�lar edinecek, hayat yolculuklar�nda kar��lar�na ç�kan sorun ve krizleri çözecek ve s�n�rlar� kesin olmayan bir durumla birlikte mücadele edeceklerdir.

EVL�L�K KARARLARI, NASIL DAHA �SABETLE ALINIR?
Genç ya�taki evlilikler, büyük ço�unlukla hormonlar�n yaratt�� heyecanla yap�l�r ve heyecan yat��t�ktan sonra temelde yatan çeli�kiler, günlük hayata yans�maya ba�lar ve bir süre sonra beraberli�i ya�anmaz duruma getirir. Evlenmeden veya uzun süreli bir beraberli�e ba�lamadan önce çift, deneyimli bir ki�i önünde �u sorulara cevap vermek için en az üç saat sürecek bir görü�me yapsa, evlilik kararlar�n�n daha isabetle al�nmas� mümkün olur:
- Evlilikten (hayat arkada�l��ndan) ne bekliyorsun?
- Hayat� payla�mak konusunda kad�n-erkek rollerinden beklentin ne?
- Çocuk yeti�tirmek konusunda anne ve baba rolünü nas�l tan�ml�yorsun?
- Sadakât kavram�ndan ne anl�yorsun? S�n�r nereden geçiyor?
- Bende en çekici buldu�un yönüm ne? Benim en çok neyimi be�eniyorsun?
- Elinde olsa, hangi özelli�imi de�i�tirmek istersin?

KAR�ISINDAK�N� DE��T�RECE��N� VEYA DE��ECE��N� DÜ�ÜNMEK!
Hiç �üphesiz, böyle bir görü�mede dile getirilecek görü�ler bir taahhüt niteli�i ta��maz; ancak taraflar kendi alg�lar� ve önyarg�lar� üzerinde dü�ünmek ve ileride ç�kacak anla�mazl�klar konusunda fikir sahibi olmak imkân�n� bulur. Uzun süreli bir beraberli�e ba�larken temel ko�ul “Kar��s�ndakini oldu�u gibi görmek” ve en önemlisi “oldu�u gibi kabul etmektir”. Kar��s�ndakini de�i�tirece�ini veya kendisinin de�i�ece�ini dü�ünmek, ba�lang�çta zevkli ve heyecanl�; ama sonuçta hâyâl k�r�kl�� ve üzüntü do�urucudur.

“BEN�M A�LEM” DEN�LD��NDE...
Genç evliliklerinde ya�anan önemli sorunlardan biri, “birey” olmadan, kendini ba��ms�z bir kimlikle tan�mlamadan kurulan beraberliklerdir. Gençlerden biri veya ikisi “Benim ailem” dedi�i zaman, kendi anne ve babas�n� kastederse, o beraberli�in ailelerden gelecek d�� müdahalelere aç�k olmas� kaç�n�lmazd�r. Türk toplumunda, özellikle annelerin çocuklar�n� kendilerine yap��t�rmalar� bu sorunu do�urur.

EVL�L�K, K�MSEN�N YARASINI �Y�LE�T�RMEZ
En büyük yan�lg�lardan biri, yolunda gitmeyen bir evlili�i. do�acak bir çocu�un kurtaraca��na inanmakt�r. Çocuk, e�lencesiz mutluluktur ve aile dinami�ini de�i�tirece�i için stres kayna��d�r. Böyle bir bask�, zorlanan ailenin da��lmas�n� h�zland�r�r. Benzer �ekilde, bir eksi�ini e�i veya partneriyle kapataca��n� dü�ünmek, mutlak olarak hâyâl k�r�kl��yla sonuçlanacak bir giri�imdir. Kendi yaln�zl��na katlanamayan, ba�kas�yla �ifa bulamaz ve k�sacas� evlilik, kimsenin yaras�n� tedavi etmez.

DE�ERLER�N UYUMU...
Bir beraberli�in uyumu konusunda iki özelli�in önemi büyüktür. Bunlardan daha az önemli olan� ki�iliktir. Tedbirlilik, uzla�ma ve iç uyum düzeyleri, temel ki�ilik bilimi aç�s�ndan bir beraberli�in uyumunu etkiler. Fakat, çok uçlarda olmamak kayd�yla bu özelliklerin uzun süreli bir ili�kiye etkisi s�n�rl�d�r. Çünkü zaman içinde taraflar, partnerlerinin s�n�rlar�n�n nereden geçti�ini anlar ve uyum sa�lar. Bir beraberli�i uyumlu veya çekilmez k�lan, daha aç�k bir ifadeyle kaderini belirleyen, de�erlerin uyumudur. �nsanlar, de�erlerinin uydu�u insanlarla huzurlu ve mutlu ya�arlar. Öyle ki de�erler, öngörülebilirlik ve güven sa�lar, sürpriz ihtimalini ortadan kald�r�r.

STRESLERE D�RENÇL� A�LELER�N ÖZELL�KLER�
Baz� aileler hiçbir maddi yük alt�nda olmamas�na, hatta refah içinde ya�amalar�na ra�men kendi yaratt�klar� sorunlarla bo�u�up mutsuz bir hayat ya�ar. Buna kar��l�k, son derece mütevaz� geliri olan birçok aile birbirine ba�l�, aile de�erlerinin ku�aktan ku�a�a aktar�ld�� s�cak bir yuva ortam� olu�turur. Hayat�n streslerine dirençli ailelerin özellikleri olarak �unlar� s�ralayabilirim:
- Aile üyelerinin ortakla�a payla�t�klar� inanç ve de�er sisteminin varl��.
- E�lerin payla�t�klar� heyecan veren ortak konular�n olmas� (cinsellik d��nda).
- Çocuklar�n ailenin refah�na de�il, hayat�na aktif olarak kat�lmas�.
- Aile hayat�n�n de�i�meyen günlük ve dönemsel rutinlerinin olmas�.
- Aile üyelerinin ya�lar�na göre anlaml� bir üretim içinde olmalar�.
- E�lerin geli�im yolculuklar�n� birlikte sürdürmesi.
- Ailenin ku�aklar� belirleyen rol ve sorumluluklara sahip olmas�.
- Problemlerin inkâr edilmeyip kabul edilmesi ve birlikte mücadele edilmesi.
- Arkada�lar, toplum ve farkl� gruplarla ili�ki içinde olma.

SONUÇ:
Bu özellikler hormonlar�n yaratt�� heyecan geçtikten sonra a�k�n, olgun sevgiye dönmesini sa�lar ve birbirinin varl��ndan zevk alan iki yeti�kinin sürdürdü�ü beraberli�in temeli olur. Uzun süreli bir beraberlik, emek ve özen gerektirir, birlikte olgunla�an insanlar�n yapaca�� s�k�c� olmayan ve yeni ke�ifler içeren bir yolculu�a dönü�ür.

Not 1) Bu yaz�da geçen beraberlik, yasal evlili�i kapsad�� gibi, cinsiyete ba�l� veya ba��ms�z uzun süreli beraberlikleri de içine almaktad�r.
Not 2) Bu konunun insan�n mutlulu�una, iyilik haline, sa�l��na ve ya�am süresine etkisini merak edenler, “Hayat�n Hakk�n� Vermek” kitab�nda, bilimsel ara�t�rmalara dayal� çok say�da veri bulabilirler.