İSTİHDAM KOMPOZİSYONUNUN DEĞİŞTİĞİNİ GÖRÜYORUZ

Prof. Dr. Emre ALKİN

Enflasyonun hem maliyet hem de tüketim cephesinde yükselmeye devam ediyor olması, farklı ülke gruplarında farklı eğilimler yaratıyor. Kayıt dışılığın az olduğu yüksek gelir grubundaki ülkelerde işten çıkarmaların giderek artmakta olduğu ve dijitalin yükselmesiyle beraber istihdam kompozisyonunun değiştiğini görüyoruz.

Bireyler tüketimlerini daha bilinçli şekilde yapıyorlar. Dolayısıyla sorunlar geride kalana kadar yaşanacak "yüksek enflasyon-yüksek faiz" süreci bu tip ekonomilere büyük zarar verebilir.

Yükselen enflasyon karşısında Fed'in önünde iki seçenek bulunuyordu:

- 50 baz puanlık artış yaparak büyümeyi önceliğe almak

- 75 baz puanlık artış yaparak enflasyonu önceliğe almak

Birinci seçenek enflasyonun yükselmesine seyirci kalmak anlamına gelecekti. Büyüme konusunda da garanti veremezdi. İkinci seçenek ise resesyon ihtimali doğururken enflasyonu düşürmeyi garantilemeyecekti. Dolayısıyla Fed Başkanı Powell ve komite üyelerinin önünde çok ciddi bir eşik bulunuyordu. İkinci seçeneği tercih ettiler.

“Avrupa Da Faizleri Hızla Artıracak…”

Her zaman söylediğim gibi dünya tüketiminin yüzde 30'unu gerçekleştiren Amerikalıların moralini bozup harcamadan uzaklaştıracak her gelişme dünya için de büyük bir tehlikedir. Dolayısıyla Powell ve ekibi aldığı kararla sadece ABD'nin değil dünyanın da kaderini belirledi. Şu ana kadar konuşulanlardan anlıyoruz ki yüksek enflasyonla mücadele öncelikli sırada. Dolayısıyla uzmanların 75 baz puanlık bir artış konusundaki öngörüleri temelsiz değilmiş.

Diğer taraftan tarihinde enflasyondan muzdarip olmuş Avrupa'da da benzer şekilde "enflasyon yavaşlayana kadar faizler yükselsin" yaklaşımı güçleniyor.

Az önce belirttiğim gibi kayıtdışılığın fazla olmadığı gelişmiş ülkelerde ekonomik aktörlerin tepkisi bizim gibi ülkelere göre farklı oluyor. Yine de faizleri yükseltmek bir şok tedbir olarak değerlendirilmeli. Gıda ve Enerjide yaşanan krizi faizleri yükselterek çözmek mümkün değil. Sadece efektif talebi kırarak hızını biraz kesebilmek mümkün.

Para Otoriteleri Ciddi Baskı Altındalar

Ancak para otoriteleri ciddi baskı altındalar ve yüksek faizin enflasyonu tam olarak durdurmayacağını bildikleri halde, piyasa dengelerini gözeterek bu kararları alıyorlar desem yanlış olmaz. Sözün özü, karardan sonra büyüme beklentilerimizi biraz daha mütevazı hale getireceğiz.

Yazarın 1.07.2022 00:00:00. Tarihinden Önceki Yazıları