BUSINESS LIFE Ayl�k �� Hayat� & Ekonomi Dergisi

DEPREM HABERC�L�� REHBER�

�sk�dar �niversitesi �leti�im Fak�ltesi akademisyenleri bir araya gelerek sosyal medya kullan�c�lar� ve gazeteciler i�in 30 maddeden olu�an 'Deprem Habercili�i Rehberi' haz�rlad�. �sk�dar �niversitesi �leti�im Fak�ltesi Dekan� Prof. Dr. Nazife G�ng�r, "Y�zy�l�n Felaketi" olarak nitelendirilen Kahramanmara� depremlerinde sosyal medyan�n etkin �ekilde kullan�ld��n� belirtti.

Do�ru kullan�m� te�vik etmek amac�yla haz�rland�

Kahramanmara� depreminde sorumlu ve etkili biçimde kullan�ld��nda sosyal medya platformlar�n�n nas�l i�e yarayabilece�inin ortaya ç�kt��n� belirten Prof. Dr. Nazife Güngör, “Elbette bu süreçte iyi kullan�mlar oldu�u kadar kötü kullan�mlara da rastlad�k. Medya kurulu�lar� da daha ilk günden itibaren insan kaynaklar�n� deprem bölgesine kanalize ederek deprem habercili�i yapmaya ba�lad�. Biz, Üsküdar Üniversitesi �leti�im Fakültesi ö�retim elemanlar� olarak, ya�anan deneyimlerden de hareketle sosyal medya ile geleneksel medyan�n daha do�ru kullan�lmas�n� te�vik etmek amac�yla bu rehberi haz�rlad�k.” �fadelerini kulland�.

Rehber 30 maddeden olu�uyor

Üsküdar Üniversitesi �leti�im Fakültesi akademisyenleri taraf�ndan sosyal medya kullan�c�lar� ve gazeteciler için haz�rlanan ‘Deprem Habercili�i Rehberi’ �u maddelerden olu�uyor:

1-Sosyal medyan�n gücünün fark�nda olunuz. Sosyal medyadan yap�lan yard�m ça�r�lar�yla çok say�da can�n kurtar�ld��n� unutmay�n�z.

2-Depremi Amerikal�lar yapt�, depremi bilen kâhin gibi bilimsel de�eri olmayan payla��mlar yapmamak, yap�lan payla��mlar� yaymamak gerekir.

3-Önceden meydana gelen ba�ka bir depreme ili�kin görüntüler yeniymi�çesine sosyal medyada payla��lmamal�d�r.

4-Sosyal medyada payla��lan foto�raf ve videolarda gerçekli�i bozacak �ekilde ekleme, ç�karma, kolaj veya montaj gibi oynamalar yap�lmamal�d�r.

5-Sosyal medya payla��mlar�nda nefret söylemi içeren k��k�rt�c� ifadeler kullanmamaya özen gösterilmelidir.

6-Depremde yard�mlar� kolayla�t�rmak için kullan�lan hashtag’ler, takipçi kazanmak amac�yla ilgisiz tweetlerde kullan�lmamal�d�r. Bu ilgisiz payla��mlar yard�mlar� sekteye u�ratmaktad�r.

7-Sosyal medyada yard�m ekiplerinin yönlendirilmesi amac�yla payla��lan içeriklerin do�ru ve güncel olmas�na özen gösterilmelidir. Hatal� payla��mlar ekiplerin zaman kaybetmesine neden olmaktad�r.

8-Sosyal medyada, gerçek yard�m kurulu�lar�n� taklit ederek oltalama yöntemiyle yard�m ça�r�lar� yapanlara kar�� dikkatli olunmal�, bu hesaplar tespit edilir edilmez engellenmeleri için sosyal medya platformlar�yla ileti�im kurulmal�d�r.

9-Sosyal medyada, normal dönemlerde makul kar��lanabilecek �ekilde takipçi toplamak, be�eni almak gibi amaçlarla sansasyonel payla��mlar yapmamak gerekir.

10-Sosyal medyada, sahada haber yapan gazetecilere yönelik linç giri�imleri de çokça ya�anmaktad�r. Bu tür giri�imlere alet olmamak gerekir.

Çocuk foto�raflar�na dikkat!

11-Yaral� ya da enkazdan kurtulan çocuk foto�raflar�n�n ve videolar�n�n sosyal medya platformlar�ndan payla��lmas�n�n ve bu çocuklar�n ismiyle cismiyle sembol haline getirilmesinin ya�ad�klar� travmay� ömür boyu atlatamamalar�na yol açabilece�ini unutmay�n�z.

12-Yalan haberlerin daha h�zl� yay�ld��n�n fark�nda olunuz ve teyit edilmemi� haberleri payla�maktan kaç�n�n�z.

13-Göçük ba��nda yak�nlar�n�n enkazdan kurtar�lmas�n� bekleyen insanlarla konu�urken dikkatli bir dil kullan�lmal�, ‘ne hissediyorsun, ac� var m�’ gibi saçma sorular sormaktan kaç�n�lmal�d�r.

14-Depremzedelerle röportaj yaparken hassas biçimde davranmak gerekir. Ac�l� insanlara yakla��m�m�z her zaman insani olmal�d�r.

15-Röportaj yapmak istedi�iniz, mikrofon uzatt��n�z insanlara öncelikle kendinizi tan�t�n ve ne için röportaj yapmak istedi�inizi aç�klay�n�z.

16-Yak�nlar� vefat etmi� insanlara ba� sa�l�� dileyin ve üzüntülerinizi bildirin ama asla ac�n�z� anl�yorum gibi gereksiz ifadeler kullanmay�n�z.

17-Yak�nlar� halen göçük alt�nda olan insanlara mikrofon uzat�rken çok dikkatli davran�n ve mümkünse bu röportajlar� canl� yay�n esnas�nda yapmay�n. Ac�l� insanlar istemeden ba�lar�na dert açacak ifadeler kullanabilirler. Canl� yay�n olmazsa bu sözleri ay�klay�p röportajlar� yay�mlayabilirsiniz.

18-Ceset görüntülerini ve özellikle de cesetlerin yüzlerini gösteren görüntüleri vermekten kaç�n�n. Çünkü ceset görüntüleri en ba�ta vefat eden ki�inin yak�nlar�nda kal�c� travmalara yol açabilmektedir.

Travmatik görüntüler, merhamet yorgunlu�una yol açabilir

19-Deprem gibi travmatik olaylara ili�kin yay�nlar�n izleyiciler ve okuyucular üzerinde etkileri olaca��n� hesaba kat�n. Travmatik görüntülerin insanlarda merhamet yorgunlu�una yol açt��n� unutmamak gerekir. Merhamet yorgunlu�u k�saca benzer görüntüleri sürekli gören bireylerin ba�kalar� için empati kurma ve �efkat duyma yeteneklerinin zamanla azalmas�n� anlatmaktad�r.

20-Deprem haberlerini say�lara indirgemek, hemen her saat ba�� ölü ve yaral� say�lar�n� vermek bir süre sonra insanlarda duyars�zl��a yol açmaktad�r. Ölenlerin birer insan oldu�unu, istatistikten ibaret olmad��n� dikkate al�n�z.

21-Depreme ili�kin haberleri verirken, görüntülere müzik dö�eyerek dramatikle�tirmek do�ru de�ildir.

22-Göçük alt�nda olan, kurtar�lmay� bekleyen insanlarla gereksiz temas kurmaya çal��may�n. O insanlar�n nefeslerini bo� yere harcamalar�na yol açacak �ekilde canl� yay�nda seslerini duymaya kalkmay�n�z.

23-Resmi aç�klamalar ve güvenilir kaynaklar d��nda yap�lan aç�klamalara itibar etmeyin.

24-Sosyal medyada payla��lan görüntüleri teyit etmeden haberlerde kullanmay�n.

25-Olan� biteni objektif biçimde aktarmak için çaba gösterin. En kötü gazetecilik, gerçe�i çarp�tan gazeteciliktir. Bu tür gazetecilik hem halk�n bilgi alma hakk�na hem de mesle�in itibar�na zarar verir.

26-Ba�vurulacak haber kaynaklar�n�n konunun uzman� ki�iler olmas�na dikkat ediniz.

27-Spekülatif aç�klamalar yapan �arlatanlara mikrofon uzatmay�n�z ve komplo teorilerini haberle�tirmeyiniz.

28-Yetkilileri aç�klama yapmalar� için zorlay�n�z. Medya haber yapt��nda aksakl�klar�n h�zla düzeltildi�i defalarca görülmü�tür.

29-Sadece sorunlara de�il, çözümlere de yo�unla��n�z. Olas� çözüm önerilerini haberle�tirerek sahadaki ekiplere daha fazla yard�mc� olabilirsiniz.

30-Haber yapma sürecinde enkaz kald�rma ve göçük alt�ndan can kurtarma çal��malar�na engel olmay�n�z. Canl� yay�nda hayat kurtarma görüntüleri verebilmek için çal��malar� aksatmay�n�z.

Uluda� Enerji Kurumsal �leti�im Direktörü Yusuf Ziya Yüce:
Depremin gerçekle�ti�i gün, 15 ki�ilik ekiple yola ç�kt�k
2021 y�l�nda gerçekle�en Mu�la yang�n�nda bölgeye yard�m götüren UEDA�, hemen sonras�nda çal��anlar�n gönüllü olarak yer ald�� bir arama kurtarma tak�m� olu�turdu. Ekip bu sürede enkaz, do�ada arama kurtarma teknikleri, ilk yard�m belgesi gibi e�itimlerini tamamlayarak sahaya ç�kabilecek hale geldi.

UEDA� Arama Kurtarma ekibi, depremin gerçekle�ti�i gün 15 ki�ilik ekiple Bursa'dan yola ç�karak afet bölgesindeki Hatay'a yard�m götürürken arama kurtarma çal��malar�na da destek verdi. Hatay'�n Hassa ve Antakya ilçelerinde birçok noktada saatlerce çal��an UEDA� arama kurtarma ekibi, enkaz ba��nda bekleyen ailelere umut oldu.

Antakya ilçesine ba�l� Odaba�� Mahallesi'nde bulunan Prestij Apartman�'ndan deprem sonras� enkaz alt�nda kalan polis memuru Tolga D. ve 4 ya��ndaki o�lu Alparslan D., 7 saatlik kurtarma çal��mas�n�n ard�ndan Polis Arama Kurtarma ve UEDA� arama kurtarma ekipleri taraf�ndan 89 saat sonra kurtar�ld�.

Deprem bölgesinde arama kurtarma çal��malar� sürerken di�er yandan da onar�m i�lemleri yap�l�yor. Bölgede ya�anan elektrik ar�zas� Bursa'dan giden UEDA� ekipleri taraf�ndan onar�l�yor.

AgeSA Hayat ve Emeklilik Pazarlama ve Strateji Genel Müdür Yard�mc�s� Ro�an Dilek:
Yeni projeler ve çal��malar ile deste�imizi sürdürece�iz
Depremin oldu�u ilk andan itibaren tüm Türkiye tek yürek oldu ve bölgeye yard�m için harekete geçti. Ya�anan bu büyük felakette herkes elinden geleni yapt�.

AgeSa olarak, tüm pazarlama ileti�imi ve marka ileti�imi faaliyetlerimizi durdurarak tüm departmanlar�m�z� toplumsal fayda yaratacak faaliyetlere odaklamaya çal��t�k. Depremden etkilenen bölgelere ve vatanda�lar�m�za deste�in sürece�ine inanc�m�z sonsuz. Biz de AgeSA olarak yeni projeler ve çal��malarla deste�imizi sürdürece�iz.

“Sabanc� Toplulu�u olarakCdayan��maya ortak olduk”

Asl�nda burada birçok kurum ya da ki�inin yapt�� örnek çal��malar var. Çünkü gerek bireyler gerekse �irketler ve STK’lar herkesin seferber oldu�u bir süreç ya�ad�k ve ya�amaya da devam ediyoruz. Teyitli payla��mlarla fayda odakl� çal��an, depremzedelerin acil ihtiyaçlar�n�n giderilmesinin yan� s�ra bölgede görev yapan arama kurtarma ekiplerine de yard�mc� olacak bilgileri aktaran bireyler ve gruplar�n do�ru ileti�im yapt�klar�n� söyleyebiliriz. Biz de Sabanc� Toplulu�u olarak yetkili kurumlar ve sivil toplum kurulu�lar� üzerinden gerçekle�tirilen yard�mlarla bu dayan��maya ortak olduk.

“Tüm yard�m faaliyetlerinde görev ald�k”

Sabanc� Toplulu�u olarak tüm yard�m faaliyetlerinde görev ald�k. Türkiye’nin dört bir yan�ndan gelen, sa�l�k personeli ve arama kurtarma sertifikal� çal��anlar�m�zdan olu�an Acil Müdahale Ekibimiz ve i� makineleri arama kurtarma çal��malar�na kat�ld�. Kurtarma çal��malar� ve ileti�imin devaml�l�� için farkl� güçlerde 600’den fazla jeneratör ve elektrik altyap�s� sa�lad�k. Bar�nma ve güvenlik için 44 konaklama alan�, 10.000 ki�iye g�da sa�layan seyyar mutfaklar kurduk. Deprem bölgesindeki vatanda�lar�m�z�n hijyen ihtiyaçlar� için ilk etapta ve ivedilikle 100 adet mobil tuvalet kurulumu gerçekle�tirdik. AFAD koordinasyonuyla g�da, k�yafet, hijyen ürünleri, bebek malzemeleri, �s�t�c� gibi acil ve temel ihtiyaçlardan olu�an malzemeleri durmaks�z�n bölgeye sevk etmeye devam ediyoruz. Bölgede düzenli olarak yiyecek ve s�cak yemek da��t�m� yap�yor; Sabanc� Gönüllüleri ile birlikte haz�rlad��m�z destek paketlerini ihtiyaca göre güncelleyerek bölgeye ula�t�rmay� sürdürüyoruz.

Do�a Sigorta Kurumsal �leti�im Müdürü Seda Güler:
E�itimin yayg�nla�mas� en önemli sorumlulu�umuz
Ülke olarak do�al afetlere kar�� haz�rl�kl� oldu�umuzu söylemek; geçmi�te ya�anan kay�plara ra�men günümüzde halen ya�ad��m�z daha da büyüyen ac�lar ile maalesef mümkün de�il. Ülkemizin hemen hemen tüm co�rafyas�nda y�llard�r deprem, yang�n, sel gibi afetler ya��yoruz.

Her afet sonras�nda can kay�plar�m�z�n oldu�unu görmek, maddi zararlara u�ramak, al�nan tedbirlerin yeterli düzeyde olmad��n� gözler önüne seriyor. Ac� ve kay�p topraklar�m�zda nerede olursa olsun, yanan milletimizin can�, zarar gören her birimizin emek harcad�� ülke ekonomisi olmakta. De�i�en iklim ko�ullar� ve ülkemizin yer ald�� co�rafyan�n etkileri, ne yaz�k ki tabiata verilen zarar da eklenince ve bilimden uzak kararlar al�nd�kça her geçen gün daha tehlikeli boyutlara varmakta. Halk�m�z�n az�msanamayacak k�sm�n�n e�itim ve bilgiye mesafeli olu�u, maddiyat� maneviyat�n önüne koyan, vicdandan yoksun insanlar�n sebep oldu�u sonuçlar tüm toplumumuzu etkilemekte. Ülkemizde e�itimin yayg�nla�mas� en önemli sorumluluk. Bunu devletin imkanlar� haricinde bireysel olarak da görev edinmeli, özellikle genç neslin bilimle donan�ml�, vatansever bireyler olmas� için elimizden geleni yapmal�y�z. Mevcut bireysel fark�ndal�k ve sorumluluklar�m�z� da daha organize bir sistemde faydaya dönü�türmemiz gerekli.

“Kriz an�nda iç ve d�� ileti�im öncelikli konular�m�z aras�nda”

Her türlü afet ve acil durumda can güvenli�inin sa�lanmas� kurum olarak ilk gayemiz olmakla beraber kriz an�nda iç ve d�� ileti�imi sa�l�kl� bir �ekilde sa�lamak ve yönetmek öncelikli konular�m�zdan. �leti�im, kriz yönetiminin ayr�lmaz bir parças�. Her türlü planl� ve sistematik faaliyet, kriz öncesi, kriz an� ve kriz sonras� normale dönü� sürecinde yol gösterici olmakta. Y�l içerisinde daima güncel tuttu�umuz ve potansiyel acil durumlar� öngörerek haz�rlad��m�z planlar�m�z� devreye alarak ya�anan kriz süreçlerinde daima aktif kal�yor, kriz an�nda en fazla kar��la�t��m�z dezenformasyonun önüne geçmek için teyit edilmi� bilgiler ile ihtiyaçlara cevap verecek �ekilde aksiyonlar al�yoruz. Kurum olarak çal��anlar�m�z, mü�terilerimiz ve i� ortaklar�m�z�n ya�ayabilece�i ma�duriyetlerin önüne geçmek için çal��yoruz. Olumsuz ko�ullarda dahi verdi�imiz hizmeti kesintiye u�ratmadan sürdürmek amac�yla operasyonlar�m�z� yürütüyor, kurumumuz için hayati önem ta��yan fonksiyonlar� her ko�ulda çal��r halde tutmay� amaç ediniyoruz. Hassas verilerin olas� risklere kar�� korunmas� amac�yla veri depolama i�lemlerimiz �stanbul’da deprem ve di�er afetlere kar�� güvenli ve son teknolojiye uygun �ekilde in�a edilmi� noktada konumlanmakta. Kuvvetli bir B plan� olarak yedek sistemlerimizin çal��r haldeki süreklili�ini korumas� amac�yla bir ba�ka ilimizde de kurulum yap�lm�� haldedir.

MAPFRE Sigorta Kurumsal �leti�im K�demli Müdürü Belma �ahin Alç�c�:
Kriz durumlar�nda ileti�imin h�z�na ve gücüne önem veriyoruz
Do�al afetlerin önüne geçebilmemiz mümkün de�il, öte yandan bu afetlerin do�uraca�� sonuçlar� minimize etmek elimizde. Bilimsel veriler ��nda gerçekle�ebilecek do�al afetler kar��s�nda neler ya�ayabilece�imizi öngörmeye çal��yor, haz�rl�klar�m�z� ve alaca��m�z aksiyonlar� bu yönde belirliyoruz.

Kriz durumlar�nda ileti�imin h�z�na ve gücüne önem veriyoruz. Ya�ad��m�z y�k�c� depremin ard�ndan öncelikle hem afetten etkilenen bölgelerle sa�l�kl� bir ileti�im kurmaya çal��t�k hem de afet bölgesindeki ihtiyaçlar� belirleyebilmek ve destek olabilece�imiz alanlar� tespit edebilmek üzere çal��malara ba�lad�k. Kahramanmara� ba�ta olmak üzere çevre illeri de etkileyen deprem felaketinde bu yol haritam�za yönelik aksiyonlar ald�k ve almaya devam edece�iz.

“�lk olarak kriz ileti�im� kanallar�n� çal��t�rd�k”

�� süreklili�i plan�na uygun olarak, gerçekle�en deprem sonras� ilk olarak kriz ileti�im kanallar�n� çal��t�rd�k. Bu kapsamda depremin ilk gününden itibaren depremden etkilenen bölgelerde bulunan çal��anlar�m�z ve acentelerimizle sürekli ileti�im halinde kalmaya özen gösterdik. Özellikle kritik bölgelerdeki tüm çal��ma arkada�lar�m�z�n ve yak�nlar�n�n güvenli�ini teyit ederek durumlar� ve neye ihtiyaçlar� oldu�u konusunda kendilerinden bilgi ald�k. Ça�r� merkezimize “özel bir hat” tan�mlayarak sigortal�lar�m�z�n tüm hasar taleplerine öncelik verdik. Bunun yan� s�ra kasko, sa�l�k, konut gibi bran�larda depremden etkilenen bölgelerdeki sigortal�lar�m�z�n poliçelerini �ubat sonuna kadar uzatt�k. �ubat sonu itibar�yla da “Bi’ Doktora Sor” t�bb� dan��manl�k hizmetimiz ile 3 ay boyunca online olarak bölge sigortal�lar�na ücretsiz psikolojik dan��manl�k hizmetimiz tüm bran�lar için verilmeye ba�lanacak. Ayn� zamanda deprem bölgesindeki sigortal�lar�m�z�n birço�unun araçlar�nda kald�� gözlemimizden yola ç�karak, sektörümüzde sadece bizim taraf�m�zdan al�nan bir aksiyonla araç kullan�m süreleri bitmi� olsa da sigortal�lar�m�z�n ikame araçlar�n� geri almad�k ve kullan�m sürelerini belirli bir süre uzatt�k.

Bölgeyle ileti�imi sa�lad�ktan sonra depremzedelerin acil ihtiyaçlar�n�n kar��lanmas�na yönelik olarak yapabileceklerimiz üzerine yo�unla�t�k. Türkiye’de MAPFRE Sigorta i� birli�inde sosyal sorumluluk projeleri yürüten vakf�m�z Fundación MAPFRE ile depremin ilk haftas� AFAD koordinasyonu ve �BB �stanbul Vakf� arac�l�� ile en çok etkilenen bölgelere battaniye ve uyku tulumu gönderdik. Ayn� zamanda Fundación MAPFRE’nin ba�latt�� global mikro-ba�� kampanyas�yla da felaketin uzun süreli etkilerini göz önüne alarak depremzedelere yönelik yard�mlar�m�z devam ediyor. Kampanya kapsam�nda Fundación MAPFRE, yap�lan her ba�� kar��l��nda ayn� miktarda ba�� gerçekle�tirecek. Bunlar�n d��nda afet bölgelerindeki bar�nma ihtiyac�n� göz önüne alarak ihtiyaç bölgelerine bu yönde destek sa�lamaya devam edece�iz.