BUSINESS LIFE Ayl�k �� Hayat� & Ekonomi Dergisi

ENGELLERE DE��L, GEL��ME ODAKLANIN!

Amgen T�rkiye Genel M�d�r� G�ldem Berkman, toplumsal cinsiyet e�itli�i, s�rd�r�lebilirlik ve dijitalle�me alanlar�nda T�rkiye'de ve d�nyada ger�ek bir rol model. �� hayat�nda �n yarg�lar�n her zaman oldu�unu ve kad�nlar�n bu �n yarg�larla daha s�k kar��la�t��n� s�yleyen Berkman, "Engellere de�il kendinizi geli�tirmeye odaklanmal�s�n�z." diyor.

Türk i� dünyas�nda toplumsal cinsiyet e�itli�i konusunda son y�llarda önemli bir bilinç geli�ti. Türkiye'deki �irketlerin çe�itlilik ve kapsay�c�l�k alan�ndaki fark�ndal�klar� her geçen gün art�yor ve önemli ad�mlar at�l�yor. �irketler, kad�n liderlik programlar�, e�it i�e al�m politikalar�, engelli istihdam�, genç yetenek programlar�, e�it i�e e�it ücret yakla��mlar�yla çe�itlilik ve kapsay�c�l�k uygulamalar�n� benimsiyor. Amgen Türkiye Genel Müdürü Güldem Berkman da i� dünyas�nda toplumsal cinsiyet e�itli�i, çe�itlilik ve kapsay�c�l�k alanlar�nda rol model olan liderlerden biri. “�� dünyam�z çe�itlilik ve kapsay�c�l�k konusunda ilerleme kaydetse de hala iyile�tirilmesi gereken noktalar bulunuyor. �� hayat�nda ön yarg�lar her zaman var ancak kad�n olarak bu ön yarg�larla daha s�k kar��la�abiliyoruz” diyor. �htiyaçlar� do�ru anlay�p, buna göre do�ru hizmetleri ve çözümleri sunman�n önemli oldu�una inanan Berkman, “Engellere de�il kendini geli�tirmeye odaklanmal�, ö�renme azmini hiç kaybetmemeli. Güncel kalmak çok önemli. Ayr�ca bulundu�unuz konumda fark yaratmak da kritik öneme sahip. Bu konulara yeteri kadar e�ildi�inizde önünüzde engel kalm�yor” diyor. Amgen Türkiye Genel Müdürü Güldem Berkman sorular�m�z� �öyle yan�tlad�:

Öncelikle Amgen hakk�nda bilgi alabilir miyiz?

Amgen’� bir giri�im sermayesi ba�ar� öyküsü olarak tan�mlamak do�ru bir ifade olacakt�r. Sun Microsystems ve Applied Biosystems gibi �irketlerin kurulmas�nda önemli rol oynam�� isimlerden Bill Bowes, küçük bir grup bilim insan�yla yat�r�mc�y� AMGen’i (Applied Molecular Genetics) kurmak için bir araya getiriyor. �irketin kurulu�unda bu yat�r�mc�lar 81 bin dolarl�k bir tutar koyuyor ve 76 bin dolar da kredi alarak bugünkü Amgen’�n temellerini at�yor. Amgen’�n genlerindeki bu durum, 2004 y�l�nda Amgen Ventures’un kurulmas�yla farkl� bir boyut kazand�. Amgen Ventures, hastalara “de�erli sa�l�k hizmeti” sunabilecek, gelecek vaat eden ilaçlar�n ve teknolojilerin ke�fedilmesine yard�mc� olmak amac�yla geli�mekte olan �irketlere yat�r�m yap�yor. Bu yat�r�m�n daha yüksek de�er üretebilmesi ad�na Amgen Ventures ekibi, bu giri�imlerin Amgen’in önde gelen ilaçlar� geli�tirme konusundaki zengin deneyimine ve eri�imine arac�l�k ediyor. Önümüzdeki y�l 20’nci ya��n� kutlayacak olan bu platform, tüm a�amalarda sa�l�k hizmetlerinde inovasyonu ve birbirine ba�l�l�� desteklemek amac�yla bugüne kadar 70’in üzerinde �irkete yakla��k 400 milyon dolarl�k yat�r�m gerçekle�tirdi.

Hangi alanlarda yat�r�ma s�cak bak�yorsunuz?

Yat�r�m yap�lan alanlar� üç ana ba�l�kta ele almak mümkün. Onkoloji immün-onkoloji, kardiyovasküler, inflamasyon, kemik sa�l��, nefroloji, metabolik bozukluklar ve sinir bilimlerinin oldu�u “terapötikler” öncelikli yat�r�m alanlar�ndan biri durumunda. �kinci ana grup hücre terapileri, gen düzenleme, gen terapileri, rejeneratif t�p ve ilaç da��t�m� gibi yeni teknolojilerle ke�if süreçlerini iyile�tiren “ilaç ke�fi ve geli�en teknolojiler”. Üçüncü yat�r�m alan�m�zsa dijital teknolojilerle sa�l�� bulu�turan konular. Burada dijital sa�l�k hizmetleri, gerçek zamanl� bilgi i�leme ve veri analiti�i ba�l�klar� öne ç�k�yor.

�cra kurulunuz yeterince çe�itli ve kapsay�c� m�? �cra kurulunuzda kad�n oran� nedir?

Amgen olarak �irketlerin insan haklar�, çe�itlilik ve kapsay�c�l�k zeminine dayanan politikalarla daha ileriye gidece�ine inan�yoruz. �nsan kaynaklar� politikam�z�n temelini olu�turan bu yakla��m�m�z çerçevesinde “Amgen’daki her i� ve her Amgen çal��an� önemlidir” bak�� aç�s� her türlü faaliyetimizin merkezinde konumlan�yor. Amgen’da özellikle kad�n gücünün katma de�erinin bilinciyle bu alanda ilham yaratmaya odaklan�yoruz. Kad�n istihdam�na katk�da bulunacak politikalarla kad�nlar�n i� gücüne kat�l�m�n� te�vik ediyoruz. Bu her kademedeki çal��an�m�z için geçerli. Bugün �irketimizdeki toplam çal��an kad�n oran� da yönetim ekibimizdeki kad�n yönetici oran� da yüzde 40. �nsan kaynaklar� ekibimiz çal��an deneyimi tasar�m�na odaklanarak, adaylar�n �irketle kar��la�ma an�ndan, �irketin bir parças� oldu�u tüm süreç boyunca ya�ad�� her deneyimi tek tek tasarl�yor. Genel olarak �K departmanlar�n�n da çe�itlilik ve kapsay�c�l�k hedeflerini belirlemek ve �irketin stratejik planlar�yla uyumlu hale getirmek için de önemli bir rol oynuyor. ��e al�m süreçlerinde at�lacak çe�itlilik ve kapsay�c�l�� destekleyici ad�mlar, farkl� yetenekleri olan adaylar�n i� ilanlar�na ba�vurmas�n� te�vik etmek, i�e al�m komitelerini çe�itli bir �ekilde olu�turmak ve adaylar�n çe�itlilik yönünden adil bir de�erlendirmeye tabi tutulmas�n� sa�lamak gibi yöntemlerle bir �irketin çe�itlilik ve kapsay�c�l�k politikas�n� yönlendirmede söz sahibi olduklar�n� dü�ünüyorum.

Türkiye’de kad�n CEO olmay� tan�mlar m�s�n�z? Avantajlar� ve dezavantajlar� neler?

Kad�nlar�n istihdama e�it kat�l�m� ve liderlik konumlar�nda görev üstlenmeleri aç�s�ndan bak�ld��nda yaln�zca Türkiye’de de�il, dünyada da olumlu ilerlemelere kar��n kat edilmesi gereken önemli bir yol ve potansiyel söz konusu. �� hayat�nda ön yarg�lar her zaman var ancak kad�n olarak bu ön yarg�larla daha s�k kar��la�abiliyorsunuz. Ben tüm profesyonellere çözüm odakl� ve pozitif olmalar�n�, daima do�al, olduklar� gibi bir yönetici olmalar�n� öneririm. �htiyaçlar� do�ru anlay�p, buna göre do�ru hizmetleri ve çözümleri sunman�n önemli oldu�una inan�yorum. Engellere de�il kendini geli�tirmeye odaklanmal�, ö�renme azmini hiç kaybetmemeli. Güncel kalmak çok önemli. Ayr�ca bulundu�unuz konumda fark yaratmak da kritik öneme sahip. Bu konulara yeteri kadar e�ildi�inizde önünüzde engel kalm�yor.

Türkiye’de kurumsal yönetimde daha e�it daha çe�itli ve kapsay�c� bir gelecek için önerileriniz neler?

Türkiye i� dünyas�, baz� geli�mi� ülkelerle k�yasland��nda geride, ancak son y�llarda bu konuda önemli bir bilinç geli�ti�ini dü�ünüyorum. Türkiye'deki �irketlerin çe�itlilik ve kapsay�c�l�k konusunda fark�ndal�klar� art�yor ve bu alanda ad�mlar at�l�yor. Özellikle büyük ve çok uluslu �irketler, kad�n liderlik programlar�, e�it i�e al�m politikalar�, engelli istihdam�, genç yetenek programlar� gibi konularda çe�itlilik ve kapsay�c�l�k uygulamalar�n� benimsiyor. �� dünyam�z çe�itlilik ve kapsay�c�l�k konusunda ilerleme kaydetse de hala iyile�tirilmesi gereken noktalar bulunuyor. �irketlerin bu kültürü destekleyen politikalar� benimsemesi, çe�itlilikten kaynaklanan faydalar konusunda fark�ndal�k kazanmas� önemli.

Avrupa, Rusya, Türkiye, Orta Do�u ve Afrika Bölgeleri’nde ba�latt��m�z ve s�ra d�� kad�n liderlerin yeti�tirilmesini hedefleyen “Amgen Women Empowered to be Exceptional” (WE2) giri�imi, Amgen’�n gelece�ini �ekillendiren güçlü kad�n lider say�s�n� art�rmak üzere yürüttü�ümüz bir program. Bunun yan� s�ra Sa�l��a Yön Verecek Kad�n Liderler” ise benim ki�isel olarak destek verdi�im bir di�er proje. Gönüllü olarak farkl� �irketlerden genel müdürler ve yöneticiler olarak bir araya gelerek ba�latt��m�z bu geli�im program�nda amac�m�z, sa�l�k endüstrisinde yer alan kad�n çal��anlar�n; günümüzün liderlik becerileriyle donanmalar�, kurumsal sürdürülebilirlik ve yöneti�im nosyonuna ve vizyoner bak�� aç�s�na sahip olmalar�.

�� hayat�nda farkl� sektörlerde ve uluslararas� �irketlerde uzun y�llard�r üst düzey yöneticilik yap�yorsunuz. Bu tecrübeleri “Hikâyeyi Anlarsan, Mümkün” adl� kitab� kaleme alarak ölümsüzle�tirdiniz. Nas�l mesajlar vermek istediniz?

Bir yönetici olarak i� hayat�nda ya�ad��m zorluklar�, kolayl�klar�, kriz dönemlerinde ald��m önemli kararlar�, zaman�, ekibi ve de�i�imi nas�l yönetti�imi hikayeleriyle anlatt�m. Gençlere de samimi ve gerçekçi önerilerde bulunuyorum. Ocak 2020’den bu yana LinkedIn’de “Tecrübelerimden Ö�rendiklerim” ba�l�� alt�nda takipçilerimle payla�t��m i� hayat�na ili�kin duygu ve dü�üncelerimi, tecrübelerimi kitapla�t�rd�m.

�lk bölümde çocukluk ve gençlik dönemimden akl�mda kalanlar�, i� hayat�mdaki ö�renme sürecime katk�da bulunan hat�ralar�m� okurla payla��yorum. �kinci bölümde uzun çal��ma hayat�mda ya�ad�klar�m� tüm içtenli�imle anlat�yorum. Üçüncü bölümde benim için önemli olan ki�i ve olaylar�, gelece�e dair görü�lerimi ve hayallerimi sorular e�li�inde cevapl�yorum. Eda Ça��l Ça�lar�rmak’�n çizimleri yaz�lar�ma e�lik ediyor. Uluslararas� �irketlerde bir kad�n ve anne olarak çal��man�n, yükselmenin imkanlar�n� anlat�rken, her ba�ar�s�zl��n asl�nda bir ö�renme f�rsat�, her ba�ar�n�n da bir sonraki zorlu�a bizi haz�rlayan bir ad�m oldu�unu vurguluyorum. Herkes, kendi hikayesinin yazar� ve her gün yeni bir sayfa eklemeye devam ediyoruz. Her �eyin, herkes için mümkün oldu�unu ö�rendim. �ni�ler, ç�k��lar, hastal�k, sa�l�k, ba�ar�, ba�ar�s�zl�k, mutluluk, mutsuzluk... Hiçbir �ey uzaktan göründü�ü kadar güzel ve keyifli ya da zor ve kötü de�il. Kendimizle bar�� içinde, de�erlerimize sad�k kalarak, seçimlerimize sahip ç�karak ve ya�am hikayemizi anlayarak ya�ad��m�z sürece kayg�lar�m�zla da, belirsizliklerle de daha rahat ba� ediyoruz.

Gençlere nas�l mesajlar�n�z var?

Gençlere çok uzun vadeli planlar yapmak yerine �u an için önlerine gelen f�rsatlar� de�erlendirmelerini ve gerekeni en iyi �ekilde yapmalar�n� tavsiye ediyorum. “Ne olur ö�renmeye, de�i�ik alanlarla ilgilenmeye devam edin. Direkt i�inizle ilgisi olmad��n� zannetti�iniz bir konu bile size ilham verip bamba�ka kap�lar açabilir” diyorum.

Global 500 �irkete bakt��m�zda yönetim kurullar�nda teknoloji kökenli liderlerin de yer ald��n� görüyoruz. Sizin yönetim kurulunuzda teknoloji konusunda yetkin isimler var m�?

Dünya de�i�im h�z�n� hiç kaybetmiyor. Yeni dünya düzeninde beklemek yerine adapte olan, �artlar� do�ru yorumlay�p öngörüyle uygun stratejiler belirleyebilen, ekip ruhuna inanan, risk alabilen, dayan�kl�, fark�ndal�� yüksek lider ve olu�umlar ayakta kalabiliyor. Bu ortama ancak dijitalle�me ve çeviklik oda��nda ayak uydurabiliriz. Teknolojik geli�meleri yak�ndan takip etmek günümüzde bir zorunluluk. Yönetim kurullar�n�n i� süreçlerini dijitalle�tirmek konusunda çaba göstermeleri gerekiyor. Biz de Amgen olarak bu h�za ayak uydurabilmek ad�na i� süreçlerimizi, i� modellerimizi ve çal��ma ortamlar�m�z� daha etkin, daha verimli hale getirecek ve daha fazla de�er yaratacak teknolojiyle güçlendirilmi� i� dönü�ümü projeleri gerçekle�tiriyoruz. Tüm süreçlerimizde dijital dönü�üme entegre olmak için çal��yoruz. Bu yöndeki çal��malar�m�z bundan önce oldu�u gibi önümüzdeki dönemde de tüm h�z�yla devam edecek.

Dijitalle�me ve teknolojik geli�im h�zla devam ederken siz kendinizi bu alanda nas�l yeti�tiriyorsunuz? Düzenli e�itim ya da mentorluk al�yor musunuz?

Dijitalle�menin kaç�n�lmaz yükseli�i bizi de bu dönü�üme adapte olmaya itiyor. Önce yöneticiler olarak bizim yeni düzene ayak uydurmam�z gerekiyor. �irketimizde hayata geçirmeyi planlad��m�z uygulamalar konusunda öncelikle biz yöneticilerin bilgi sahibi olmas� gerekiyor. Bence ö�renmenin sonu yok, bu do�rultuda ben de çal��ma arkada�lar�mla birlikte e�itim programlar�na kat�l�yor, bilgilerimi yenilikler do�rultusunda sürekli güncelliyorum.

Sürdürülebilirlik ajandan�z�n en önemli maddeleri neler?

2027 y�l�na kadar tüm operasyonlar�m�z� karbon nötr hale getirme gayesiyle yola ç�kt�k. 2027’ye kadar su kullan�m�m�z� yüzde 40, at�klar�ysa yüzde 75 azaltmak üzere çal��yoruz. “Sa�l�kl� Amgen” ba�l�� alt�ndaysa hizmet verdi�imiz payda�lar�m�z�n güvenini güçlendirmeyi ve korumay� amaçl�yoruz. Etkili kurumsal yöneti�imin hem uzun vadeli performans hem payda� güvenini sürdürme aç�s�ndan kritik öneme sahip oldu�unun fark�nda olarak çal��malar�m�z� sürdürüyoruz. Amgen Biyoteknoloji Deneyimi program�n� 2021 y�l�nda Türkiye’de ba�latt�k. 2021 y�l�ndan bu yana yakla��k 50 ö�retmene ve 3.100 ö�renciye ula�t�k. Dünyada her y�l ortalama 90 bin ö�renci ve 1.500 ö�retmene ula�an programla bugüne kadar yakla��k 850 bin ö�renciye katk� sa�lam�� durumday�z. Öte yandan, Amgen Scholars Program�’n�n hayata geçirildi�i 2007’den bu yana toplamda yakla��k 4.000 ö�renciye ula�t�k. Bu tarz programlar�n süreklili�inin olmas�n� �irket olarak kritik buluyoruz. Bunun yan� s�ra çevresel sürdürülebilirli�e yapt��m�z yat�r�m, yaln�zca gezegen üzerindeki etkimizi azaltmakla kalmad�, ayn� zamanda daha verimli, üretken ve esnek olmam�z� sa�layarak i�letme maliyetlerinin dü�mesine de etki etti.

��inizin sürdürülebilirli�i için çal��anlar� farkl� sepetlere koyuyor musunuz? Nas�l bir risk yönetim anlay��n�z var?

Kar��la�abilece�imiz potansiyel riskleri de�erlendirip kritik i� süreçlerini belirledi�imiz ve bu süreçlerin aksamamas� için alternatif çözümler üretti�imiz detayl� bir i� devaml�l�� plan�m�z mevcut. Bu amaç do�rultusunda kurdu�umuz ekibimizle plan�m�z� düzenli olarak güncelliyor ve çe�itli test/denemelerle etkinli�ini ölçüyoruz. Bu sayede, beklenmedik olaylar ve acil durumlar kar��s�nda i�imizin süreklili�ini koruyoruz.

Buradaki en kritik nokta, farkl� uzmanl�k alanlar�ndaki çal��anlar�m�zla çe�itli ekipler olu�turmak. Amgen olarak �irketimize yeni yetenek kazand�rma konusunda kapsaml� bir ajandam�z var. Böylece pek çok soruna yenilikçi ve yarat�c� çözümler üretebiliyoruz. Amgen’da bir i�i yaparken ne yapt��m�z kadar onu nas�l yapt��m�z da oldukça önemli. Çal��anlar�m�za yönelik bu yakla��m�m�z�n ard�nda kuruldu�umuz günden bu yana ba�ar�yla uygulad��m�z prensiplerimiz bulunuyor.

Nas�l prensiplerden bahsediyorsunuz?

Çal��anlar�m�z�n bilgi ve becerilerini güncel tutmalar� için düzenli e�itim f�rsatlar� sunuyoruz. Bunun yan� s�ra esnek çal��ma kültürünü ve yenilikçi yöntemleri i� süreçlerimize kat�yoruz, bunlar da sektördeki de�i�imlere h�zla adapte olabilmemizi sa�l�yor. Özetle de�i�imlere uyum sa�lamak için esnek bir kültürü benimsiyor ve i� devaml�l�� plan�m�z� farkl� bak�� aç�lar�na sahip çal��anlar�m�z�n yer ald�� ekibimizle sürekli olarak test edip iyile�tiriyoruz.

Hangi alanlarda bu tür yat�r�mlara s�cak bak�yorsunuz?

“DENGEL� GRUPLAR DAHA �Y� ÇALI�IYOR”
KADIN-ERKEK Kad�nlarla erkeklerin dengeli oldu�u gruplar daha iyi çal��yor. Bunun yan� s�ra, kad�nlar�n ayr�nt�lara hakimiyeti ve analitik dü�ünme kabiliyetleri de oldukça yüksek. Bir sorumluluk ald�klar�nda, yüzde 80 sonuca ula�madan i�i tamamlanm�� olarak görmüyorlar. Bunlara duygusal zeka ve yüksek düzeyde empatiyi de ekledi�imizde, yönetimlerde daha fazla kad�n lider yer almaya ba�lad�kça, ba�ar� hikayelerinin de buna paralel bir seyir izleyece�ini rahatl�kla söyleyebiliriz.

“TUTKULUYUZ” Hiç ku�kusuz toplam ba�ar�n�n artmas�nda en önemli etmen, kad�n ve erkek yöneticilerin çe�itli alanlarda getirdikleri güçlü yönler sayesinde birlikte fark yaratmalar�. Bu aç�dan bak�ld��nda Amgen kültürünün çe�itlilik, kapsay�c�l�k ve aidiyet konusunda iyi bir örnek oldu�unu söyleyebilirim. Çe�itlili�e ve kapsay�c�l��a olan tutkumuz organizasyonumuzun her alan�na yans�yor.

“�Y�LE�T�RME HEDEF�YLE ÇALI�IYORUZ”
DÖRT ALAN Öncelikle sürdürülebilirli�i yaln�zca “çevresel” sürdürülebilirlik olarak ele alm�yoruz. Bu anlay��m�z do�rultusunda insanlar�n, toplumun, gezegenin ve �irketin sa�l��n� iyile�tirme hedefiyle hayata geçirdi�imiz çal��malar� 4 kategoriye ay�rd�k. “Sa�l�kl� �nsan” diyerek, insanlar�n en sa�l�kl� �ekilde ya�amlar�n� sürdürebilmeleri için sa�l��a ve ilaca eri�imi k�s�tlayan engelleri ortadan kald�rmaya odakland�k. “Sa�l�kl� Toplum” hedefimizle çal��anlar�m�z ve hizmet sundu�umuz insanlar için daha adil bir toplum yaratacak çal��malar� hayata geçirdik. Bu do�rultuda çal��an�n ve i� yap�� eklinin güçlendirilmesini önceliklendirmek üzere yakla��mlar geli�tirdik.

ÇE��TL�L�K VE GÖNÜLLÜLÜK “Çe�itlilik, Kapsay�c�l�k ve Aidiyet” yakla��m�yla tüm çal��anlar�m�za mutlu bir i� deneyimi ya�atacak projeler hayata geçirdik. Gönüllü çal��anlar�m�zdan olu�an “Gönlü Sorumlular” ekibimizle sivil toplum kurulu�lar�na katk� sa�layarak gönüllülük faaliyetlerini destekliyoruz. Öte yandan Amgen Vakf� öncülü�ünde yürütülen Amgen Biyoteknoloji Deneyimi, Amgen Scholars, LabXchange ve Khan Academy ile herkes için kaliteli bilim e�itimine eri�imi destekliyoruz. “Sa�l�kl� Gezegen” hedefimizle operasyonlar�m�z� çevresel sorumluluk ilkeleriyle yürütüyoruz. Çevreye olan sorumlulu�umuz do�rultusunda üretimi daha sade, çevreci, esnek, verimli ve daha az maliyetli hale getirmek için yeni yöntemler geli�tirdik.