BUSINESS LIFE Ayl�k �� Hayat� & Ekonomi Dergisi

��N H�LES� DÜRÜSTLÜKTÜR

1904 YILINDA KURULAN, ANADOLU SANAY�LE�MEN�N �NC�LER�NDEN OLAN VE 118 YILDIR FAAL�YETLER�N� S�RD�REN SANKO HOLD�NG, AM�RAL GEM�S� KONUMUNDAK� TEKST�L SEKT�R�NDE OLMAK �ZERE T�RK�YE'DE VE GLOBAL ARENADA PEK �OK ALANDA L�DERL��N� S�RD�R�YOR. T�RK�YE'N�N EN B�Y�K YEN�LENEB�L�R ENERJ�, ��MENTO VE AMBALAJ �RET�C�LER� ARASINDA DA YER ALAN SANKO HOLD�NG, �ST�HDAM ETT�� 14 B�N K�� LE D�NYA �APINDA �R�N VE SERV�SLER SUNARAK T�M PAYDA�LARI ��N DE�ER YARATIYOR.

SANKO HOLD�NG YÖNET�M KURULU BA�KANI AD�L SAN� KONUKO�LU �LE GERÇEKLE�T�RD��M�Z KEY�FL� SÖYLE��M�ZDE, 1904 YILINDA GAZ�ANTEP’TE BA�LAYAN KURULU�UN BÜGÜNE GEL�� H�KAYES�N� VE GELECEKTEK� SANKO’NUN YER�N� KONU�TUK. ��TE SOHBET�M�Z�N DETAYLARI…

SANKO Holding 118 y�ld�r Türkiye’nin üretimine, istihdam�na ve ihracat�na büyük katk� sa�l�yor. Bu ba�ar�l� yolculu�unuz nas�l ba�lad�?

1904’te Gaziantep’te i�i ba�latan babam�n dedesi Sani Dedemiz. Yemen harbine gidip �ehit dü�ünce ondan sonra Hatice nenem tezgâhlar� i�letmeye devam ediyor. Zekeriye dedem büyüyene kadar dönemin zor �artlar�nda i�e sahip ç�k�yor. Nenemiz asl�nda bayra�� dü�ürmeyen ve bayra�� sonraki nesillere ta��yan önemli bir isim tarihimizde.

Bugüne kadar Hatice neneden hiç bahsedilmedi. Biz de geçti�imiz 8 Mart’ta Kad�nlar Günü videonuzda duymu�tuk. Hatice nenenizin SANKO Holding’in kurulu� öyküsündeki yerini bizlere anlat�r m�s�n�z?

Bilinen bir hikâye bu asl�nda.

Rahmetli babam her zaman anlat�rd� dedemden sonra nenemin tezgâhlar� nas�l çal��t�rd��n�. Dedem de söylerdi. Kamuoyu ile payla��lmam��t� bugüne kadar. 1904 tarihine bakt��m�zda rahmetli Sani dedem o zaman tezgâhlar� olan bir ki�i. Yemen harbine gitmeden alt� ay önce rahmetli Hatice neneme diyor ki, ‘’Ben Zekeriye'nin nafakas�n� ç�kard�m senin de nafakan� ç�kard�m bana hac farz oldu’’ diyor. Ondan sonra da seferberlik ilan ediliyor, seferberlik ilan edilince tabii ki askere ça��r�l�yor ve Yemen'e harbe gidiyor ve orada �ehit dü�üyor. Dokuma tezgâhlar� var, nenem düzeni devam ettiriyor. Zekeriye Dedem o zaman 3-4 ya�lar�nda. Hem dedemi yeti�tiriyor hem tezgâhlar� i�letiyor. Dedem de büyüdü�ünde i�leri devral�yor. 1943 y�l�nda ise babam bayra�� devral�yor. Ard�ndan amcalar�m…
O �ekilde devam ediyor. Amcalar�m daha sonra ayr� i�ler yap�yorlar. Babam ise; tekstile devam ediyor.

SANKO’nun en büyük yol haritas� ne oldu?

Geriye dönüp bakt��m�z zaman bizim aile olarak bu i�te dokumac�l�ktan ba�lay�p bugünlere kadar gelen süreç içerisinde en büyük desturumuz rahmetli babam�n söylemi� oldu�u “��in hilesi dürüstlüktür.’’ sözü olmu�tur. Bu bizim en önemli yol haritalar�m�zdan birisi. Dokumac�l�k, dokumac�l��n ard�ndan pamuk, onun ard�ndan pamuk ipli�ine geçi�. 71'de �ehrin içerisinden ma�aradan ç�k�p bir fabrikaya geçi� ve daha sonra da tekstilden farkl� di�er sektörlere yap�lan yat�r�mlar…

Ma�ara olarak bahsetti�iniz yer tam olarak neresi? �u anda hala kullan�lan bir yer mi?

�u anda kullan�lm�yor ama o zaman için i�te herkes Hilal ipli�in ma�aras� derdi, kimisi orta��m�z�n ismini söylerdi... �imdi resmi rakamlara göre 14 binden fazla personelimizle birlikte yola devam ediyoruz. Hedef Türkiye'nin büyümesi için ve ülkenin belli ba�l� firmalar�ndan birisi olmak için mücadele etmek.

Pandemi döneminde görevi Zeki Bey’den devrald�n�z. Nas�l bir süreç oldu? O gün bu günler için ve gelecek ad�na neler hedeflediniz?

Vallahi ben hiçbir zaman ümidini kaybetmi� bir adam de�ilim. Ben hep �unu söylüyorum; büyüklerimizden de bunu gördük babam�zdan da bunu gördük. Türkiye'nin en kötü dönemi ne zamand�? Birinci Dünya Sava��'ndan sonraki haliydi. Biz o günlerden bugünlere geldiysek; bu günlerden de ba�ka günlere gitmek mümkündür. Bu inanç meselesi. Ülkeye inanmak, yapt��n�z i�e inanmak gerekiyor. Türkiye'nin gelece�ine ben inan�yorum. Çünkü gelen nesil bizden iyi geliyor, gençler gerçekten bizden çok daha iyiler. Bunu görebilirsek onlara bu f�rsatlar� verebilirsek bizi al�rlar ve daha iyi bir gelece�e ta��rlar. Rahmetli babam; ‘’O�lum bir i� kar topuna benzer. E�er siz küçük bir kartopunu elinize al�r iyi s�k��t�r�rsan�z ilk etapta her yuvarlad��n�zda belli bir miktarda üzerine al�r ondan sonra da ileriye do�ru gider, ama zaman zaman bunu durdurursan�z güne�i gördü�ü gibi eritirsiniz. Onun için sürekli bir �ekilde bunu ileriye do�ru götürmemiz gerekiyor. �leriye götürecek olanlar sizden sonra gelen güçlü gençlerdir.’’ derdi.

Gençleri dinledi�inizi ve onlar�n fikirlerine çok önem verdi�inizi gözlemliyorum. Gençlerle ortak frekansta bulu�may� nas�l ba�ar�yorsunuz?

�öyle söyleyeyim; gençlerle frekans� tutturmaya çal��yorum. Henüz ba�aramad�m, önümde daha çok yol var. Gençleri tam anlay�p onlar� çözme �ans�m yok ama en az�ndan onlar�n dü�üncelerinin bir k�sm�n� ö�renmeye çal��yorum. �u anda 2-3 tane ters mentorluk dedi�imiz genç mentorum var. Onlarla ayda 1 kere 2-3 saatlik toplant�lar yap�yorum. Onlara sorular soruyorum onlar da bana soruyor. Onlar� anlamaya çal��yorum ve onlar gibi dü�ünmeye çal��yorum. Olaylara bak�� aç�lar� benim için çok önemli. Bu gençlerin biri üniversitede okuyor, biri ba�ka bir firmada çal��yor ve biri de bizim bir firmam�zda çal��yor.

Bu arkada�lara birçok konuda tak�ld��m bir konuyu anlat�yorum, onlara diyorum ki ben �u konuda �u �ekilde dü�ünüyorum, siz ne dü�ünüyorsunuz? O kadar güzel cevaplar geliyor ki, beni �ok eden neticeler ç�k�yor. Birbirimizden çok �ey ö�reniyoruz.

Nesiller aras�ndaki dü�ünsel farkl�l�k çok h�zl� de�i�iyor. �u anda benim konu�tu�um arkada�lar 20 ile 27 ya� grubu, in�allah Allah k�smet ederse 17 ile 20 ya� grubundan da kendime 2-3 ki�i mentor bularak baz� konularda sohbet etmek istiyorum. Özellikle gençleri anlamak ve ileriki y�llarda yapacaklar� konularda dü�üncelerinin ne oldu�unu ö�renmek bizim için önemli. Ona göre de bir strateji belirlememiz gerekiyor. �u andaki hedeflerim bunlar.

Sosyal medyay� da aktif olarak kullan�yorsunuz. Haber kayna��, ileti�im anlam�nda art�lar�n� ya��yor musunuz?

Sosyal medya, insanlara ula�abilmek ve ileti�im kurabilmek için çok güzel bir �ey. Sosyal medya payla��mlar�ma Sanayi Odas� Yönetim Kurulu Ba�kanl��m döneminde ba�lam��t�m.

Yapt��m�z i�leri anlatabilelim, üyelerimize daha h�zl� ula��p bilgi verelim diye seçti�im bir yoldu. Hala i� ile ilgili aktif kullan�yorum. Sanayi Odas� Meclis Ba�kan� olarak ay sonu rakamlar� bilgi payla��m� veya okudu�um �eylerden kafama yatan �eyler olursa onu payla��yorum. Holdingin sosyal medyas�n� yak�ndan takip ediyorum. Birçok haber ve güncel duyurular buradan yap�l�yor.

Ba�ar�l� bir gelecek için gençlere nas�l bir mesaj�n�z var? Çünkü gençlere bu kadar yakla�t�ysan�z mutlaka çok da ba�ar�l� bir mesaj vard�r.

Gençlere hep �unu söylüyorum; bir konuda karar almadan önce; geçmi�te ne olmu�, neler yap�lm�� ve nas�l hatalar yap�lm�� dönüp onlara bakmak laz�m. Tabii ki h�zl� karar almalar� gerekir ama geçmi�i de unutmamak laz�m. Çünkü geçmi� bir birikim… Gençlerin önemli bir karardan önce mutlaka bir kere daha dü�ünmeleri ve baz� kararlar� da en az bir gece yat�p dinlenip sabah sakin bir �ekilde dü�ünmeleri gerekiyor. Bunu yapt�klar� zaman çok daha ba�ar�l� oluyorlar zaten. Ani kararlar, zaman zaman insanlar� s�k�nt�ya sokabiliyor. Bu hepimiz için geçerli. Ya�amda önemli bir karar al�rken onu gece dinlendirip dolaba koyup sabah tekrardan o dolaptan ç�kart�p bir daha bak�n. Sakin bir �ekilde karar almakta fayda oldu�unu dü�ünüyorum.

Üç y�ld�r TEKNOFEST'in ana sponsorlar�, ana payda�lar� aras�ndas�n�z. Orada biraz daha gençlere ve ülke gelece�ine ��k tutma gayenizin oldu�unu dü�ünüyorum. Bu konuda heyecan�n�z� bizimle nas�l payla�mak istersiniz?

TEKNOFEST, gerçekten bu ülkede bugüne kadar yap�lm�� en güzel ve en ba�ar�l� bilim ve teknoloji organizasyonu. Orada ne cevherler var ve cevherler birbirlerinin ne kadar iyi oldu�unu fark ediyorlar. TEKNOFEST'e gitti�iniz zaman gençlerin ba�arabilme arzusunun ne kadar güçlü oldu�unu ve birbirleriyle yar��rken ufuklar�n�n nas�l da aç�ld��na �ahit oluyoruz. Onlara bakt��m�zda bizim zaman�m�zda önümüzde f�rsatlar�n yarat�labildi�i böyle organizasyonlar olsayd� acaba bizim nesil ne yapard� diye de dü�ünüyorum. Bizim jenerasyon, ba�ar�lar� kendi içlerinde ya��yorlard�. Yani bir taraftan o gençlerin c�v�lt�s�n� o gençlerin gözünden ç�kan ate�i görüyorsunuz ve ülkeye olan güveniniz, gençlere olan güveniniz en az 10 kat daha art�yor. Her gitti�imde ülkeye olan güvenim katbekat art�yor. Belki oray� görmesem zaman zaman karamsarl��a dü�ebilirim. Onun için de deste�imizi hiç b�rakmak istemiyorum.

Biz ülkenin gelece�ini her �eyden önemli görüyoruz. Ülkenin gelece�i yoksa SANKO'nun da yok. Bir ba�ka �irket de yok. Ülkenin gelece�i olursa, ülkede bir �eylerin de�i�ti�inin fark�na var�rsan�z bu ülke ne kadar zengin olursa; ne kadar dünyaya sesini duyurabilir gücünü artt�r�rsa bizim ülkemizdeki herkes de o kadar güçlü olur.

Aile �irketi yönetiminin en ince ayarlar� nas�l olmal�? �u an nedir ve ne olmal�?

Aile �irketlerini yönetmek için öncelikle herkesin bir payda� oldu�unu iyi bilmek laz�m. Abilik ve karde�lik bunlar bamba�ka bir �ey, amcal�k, day�l�k bütün bunlar bamba�ka bir �ey… Ama �irkete geldi�iniz zaman �irkette herkes profesyonel oldu�unu bilecek ve bu �irketin bütçesinde herkesin belli bir bütçesi oldu�unu da kendisi bilecek. E�er ben bu �irkette çal��yorsam yaln�zca pay sahibi oldu�um için de�il hak etti�im için çal��mal�y�m. Hak etti�imin kar��l��ndaki maa��m da neyse bir profesyonele verilen bir maa� neyse ben o maa��m� al�r�m.

Bütçesiz hiçbir �ey olmaz, kesinlikle �irketteki görev alan aile fertlerinin alacaklar� maa�lar belli olmal�. Düzen neyse nas�l bir düzen istiyorsan�z �irketin bütçesi çerçevesi içerisinde bu maa�� almalar� gerekir.

Burada aileyi çal��ana ve çal��an� da aileye yakla�t�rd��n�z� dü�ünüyorum. Çal��ma arkada�lar�n�z aileden biri gibi! Bu güçlü birlikteli�in temeli nas�l at�ld�?

Ben Sanko'da çal��an bir profesyonelim. Hissedar olabilirim ve hissedar oldu�um için Sanko'da bana görev veriyorlarsa; o verdikleri görevin de hakk�n� veremiyorsam bana te�ekkür etmeliler. Ben ayr�lmal�y�m yerime onu yapabilecek ba�ka bir arkada� gelmeli… Bunu kabul etti�iniz zaman ancak ba�ar�l� oluyorsunuz. Kurallar net olmal�, hiç kimsenin kafas�nda soru i�areti olmamal�. Kimi aile �irketleri bunu yaz�p çizip bir kurala ba�lar, kimisi geleneklere göre devam ediyor. Ama kurals�z hiçbir �ey olmaz.

Burada acaba merhum baban�z�n bir kültürü var m�?

Tabii ki… Bak�n bizim yönetim anlay��m�z rahmetli dedemizden beri gelen bir yönetim anlay��d�r. Yani kurallar ne kadar net olursa o kadar ba�ar�l� olursunuz. Rahmetli babam�n zaman�nda da herkesin maa�� belliydi, bugünden ba�lamad� ki. Çal��may� bir tarafa b�rak�n, bizim ailemizdeki bütün çocuklar babam�n zaman�nda, benim ve karde�lerimin okulda okudu�u dönemde bile belli bir maa�� vard� ve belli bir bütçesi vard�. Onun içerisinde dönmek zorundayd�…Önemli olan o disipline girmenizdi. Daha sonra da babam onu i� hayat�na her gelene uygulad�. Abim i� hayat�na ba�lad��nda abimin belli bir maa�� vard�. Sonra kim geldiyse i� hayat�na ona bir temel maa� belirlenirdi. Ondan sonra bu maa�� zaman içerisinde art�r�larak belli bir noktaya gelir, bir noktaya geldi�i zaman da sabit kal�rd�. 15 sene sonra herkesin maa�� üç a�a�� be� yukar� ayn� noktaya gelir. Bu de�i�mez bir kural.

- O halde merhum baban�z siz okurken sizi i� hayat�na haz�rlamaya ba�lam��.

Ben ve karde�lerim okuldayken de i� yerine gidip gelen insanlard�k. Biz de hadi bakal�m bu hafta sonu okullar tatil oldu, 15 gün tatil oldu hadi herkes gezmeye gitsin ya da seyahate ç�ks�n böyle bir �ey yoktu. Okullar kapand�, hadi bakal�m i� yerine olurdu. Cumartesi günü i� yerindesin, pazar günü i� yerindesin. Yani öyle gezelim tozal�m gidelim yazl�kta kalal�m �imdi çok moda ... Bunu bu �ekilde yapmak zorundas�n�z, hobileriniz olabilir onlar� yapars�n�z ayr� konu.

Yeni dönem stratejik yat�r�m alanlar�n�z� neler kaps�yor?

�imdi stratejik olarak mevcut �irketlerimizin bulundu�u sektörlere bakt��m�zda; tekstil, çimento, ambalaj ve enerji, bizim dört ana amiral sektörlerimiz. �irketlerimiz kendi bulunduklar� sektörlerde büyümeye zaten devam ediyor. �lave yeni bir sektör konusunda �u anda bir aray��m�z yok.

Sizler gibi; soyadlar�n� marka yapm�� ve yapmakta olan ailelere tavsiyeleriniz neler?

Bir kere �unu kabul etmek laz�m; e�er bir aile �irketi yahut yeni bir �irket kuruyorsan�z payda�lar�n�za net ve aç�k olmal�s�n�z. Her �ey �effaf olmal�, bizim Türk kültüründe �öyle bir �ey var: baz� konular� önden yaz�p çizmeye konu�maya ay�p diye çekiniriz. Yazmak gerek, sözler uçup gidebilir ama yaz� kal�c�d�r. Siz kurallar� yazarsan�z bu kurallar çerçevesi içerisinde ortakl�� yürütürsünüz. Ortakl��n en önemli konusu kurallar�n�n yaz�l� olmas� ve �effaf olmas�d�r. Hiç kimse bir �irketi ben yapt�m dememeli, biz kelimesini ö�renmesi laz�m. Biz birlikte yapt�k, birlikte hayata geçirdik.

Asl�nda ‘’biz’’ derken bütün ekibinize ve birlikte yürüdü�ünüz arkada�lar�n�za te�ekkür ediyorsunuz. SANKO Holding y�llar içinde yaratm�� oldu�u bu altyap� ve insan kayna�� ile nas�l avantajl� konumdad�r?

�imdi yaradan bize verdi�i imkanlar� vermeseydi ne olabilirdi ki… Ben Sani Konuko�lu'nun o�lu da olmayabilirdim. Ona verdi�i imkanlar� bana vermeyebilirdi de… �ükretmek zaten boynumuzun borcu. O asli görevimiz. Bunun yan�nda sizler bir aile �irketini büyütürken, aile fertlerinin payda�lar�n�z oldu�unu, ya��na bakmaks�z�n onlar�n sizin bir payda��n�z oldu�unu ve payda�lar�n�za hesap vermekle hükümlü oldu�unuzu bilmeniz gerekir. Bu bilinç sizi büyütür.

Kat�l�mc� yönetim �eklini benimseyen bir topluluk olarak; yeni ak�mlar� ve dü�ünceleri nas�l kar��l�yorsunuz?

311 kad�n yöneticimiz var. �u anda holding taraf�nda kad�n yönetici oran� yüzde 66. Grubumuzda 3360 kad�n çal��an�m�z var. Ben �unu söyleyeyim benim için her i�te kad�n çal��r, her i�te erkek de çal��r. Hak eden var. Pozitif ayr�mc�l�k bizde yok.

Kad�nlar�n i� hayat�na kat�l�m� için kad�n çal��an say�n�zda ve Yönetim Kurulunda kad�n yönetici olmas� konusunda özel bir çal��man�z veya uygulaman�z olacak m�?

�u anda yönetim kurulumuzda kad�n yok. Ama üst düzey görevlerde olan arkada�lar�m�z var. Zaman içerisinde bu da olacakt�r. �n�allah ben gitmeden, yönetim kurulu üyemiz de olacakt�r diye dü�ünüyorum. Ben �unu söylüyorum gelinecek noktaya kad�n oldu�u için de�il, hak etti�i için gelmeli. Benim gözümde herkes e�ittir, kad�n veya erkek diye ayr�m yapmam. E�er o i�i alabiliyorsa o koltukta oturabiliyorsa otursun. 30 ya��nda erkek yöneticiyi de, 30 ya��ndaki kad�n yöneticiyi de e�er hak ediyorsa o koltu�a oturturum, hiç çekinmem. Ya� benim için önemli de�il. Önemli olan o i�i hak etmesi.