BUSINESS LIFE Ayl�k �� Hayat� & Ekonomi Dergisi

YAPAY ZEKÂ, KURALLARI YEN�DEN YAZIYOR

Son g�nlerin en �ok konu�ulan teknolojisi "Yapay Zek�", insan hayat�na b�y�k avantajlar ve kolayl�klar getirecek. Bu teknolojiler, i� yap�� ekilleri ve s�resini, bilinen i� tan�mlar�n� hatta organizasyon yap�lar�n� dahi de�i�tiriyor. �stten gelen talimatlar�, stratejileri, hedefleri, alttaki tak�mlara ileten ara kademe y�netici pozisyonlar�n�n yerini de ak�ll� sistemlerin, yapay zeka tabanl� sanal y�neticilerin almas� bekleniyor.

Yapay zekâ hakk�nda birçok tan�m var; ancak ortak bir ifadeye ula��lm�� de�il. Genel anlamda, insandan ba��ms�z hareket eden bilgisayar sistemleri, makineler ve robotlar�n yaz�l�mlar arac�l��yla insan� taklit edebilmesi olarak adland�r�l�yor.

‘BAS�T ��LERE KANAL�ZE ED�LECEK!’
Yapay zekâ sayesinde i� ak��n�n optimize edilmesi, temelden de�i�iklik ihtiyac�n� do�urdu. Bu sistemlerin i� ak��nda dönü�türücü ilerlemelere yol açt��nda %79’luk oranla hemfikir olan yöneticiler, organizasyon yap�s�n� daha da i�levler aras� (cross-functional) hale getiriyor. Firmalar�n %44’ü, basit i�leri yapay zekâya b�rakarak, bilgi i�çilerini güçlendirmeye yönelik çal��malar gerçekle�tiriyor.

‘�� AKI�I ARTIK MEKÂNDAN BA�IMSIZ’
�� ak��lar�n�n mekândan ba��ms�z hale gelmesi de önemli. �leri düzeyde geli�mi� ileti�im araçlar�yla birlikte, depolanan veri istenilen zamanda ve yerde payla�abiliyor. Veri analizinde ve karar almada çal��anlar, yapay zekâ yeteneklerinden ve araçlar�ndan çokça faydalan�yor. Bu durum i� dünyas�nda da tarihi bir dönü�ümü beraberinde getiriyor.

‘�NSANO�LU KEND�NE RAK�P ÜRET�YOR’
Ara�t�rmalar 2019 sonunda �irketlerin yat�r�mlar�n�n %40’�n�n bu alanla ilgili olaca��n� ortaya koyuyor. Dijital ekonomi, kurumlar� ve yap�lar�ndaki geleneksel insan kayna��n� de�i�tiriyor. Yapay zekân�n türevleri olan otonom sistemleri, makine ö�renimi ve nöral ö�renme, teknolojiyle daha da geli�tiriyor. Bunlar ilginç sonuçlar�n sadece ilk ad�mlar�. �nsano�lu h�zla sanalla��rken kendine ileride ba�a ç�kamayaca�� bir rakip de üretiyor…

TÜRK�YE YAPAY ZEKA �N�S�YAT�F� (TRAI) KURUCUSU HAL�L AKSU
‘�� DÜNYASINDA SANAL YÖNET�C� DÖNEM�’
Türkiye Yapay Zeka �nisiyatifi (TRAI) Kurucusu Halil Aksu, i� dünyas�n�n ‘yapay zekâ teknolojileri’ de�i�ime ayak uydurmas�n�n zorunlu oldu�una dikkati çekti. Aksu, özellikle üst düzey yöneticilere bu noktada önemli görevler dü�tü�ünü söyledi.

Yapay zekayla bilgi i�çili�inin rolü de artt�. Çok da uzak olmayan bir gelecekte insanlar daha de�erli, yapay zekan�n yapamad�� i�lere odaklanacak. Teknik konularda vas�fl� olanlar ise bu sistemleri geli�tirecek. Yapay zeka pek çok idari, bürokratik, rutin, angarya, mükerrer i�leri üzerimizden alacak.

‘TAKS�Y� SESL� AS�STAN ÇA�IRACAK!’
Pek yak�nda �irketlerde ak�ll� sesli asistanlar; toplant�lar� organize etmek, seyahatleri ayarlamak, izinleri yönetmek, taksi ça��rmak gibi görevler için kullan�lacak. Bu tarz basit organizasyonel i�leri yapan asistanlar�n farkl� yönlerini h�zla geli�tirmesi gerekiyor, aksi durumda bu görevi sürdürmeleri mümkün olmayacak.

‘�LG�NÇ GÜNLER B�Z� BEKL�YOR’
Sanal yöneticiler; çal��anlara yard�mc� olacak, performanslar�n� gerçek zamanl� takip edecek, rotalar�n� belirleyecek, i�leri hiçbir �ekilde tesadüfe b�rakmayacak. Tabi bu hemen yar�n olmayacak; ama sat��tan, pazarlamadan ba�lamak üzere, finans, insan kaynaklar�, sat�n alma, üretim, depo yönetimi ve benzeri alanlara zaman içinde yay�lacak. �lginç günler bizi bekliyor.

INTEXCOIN CEO'SU VE BLOCKCHAIN TEKNOLOJ�LER� UZMANI ERDO�AN KÖSE
‘�NSAN KAYNAKLI HATALARIN ÖNÜNE GEÇECEK’
Intexcoin CEO’su ve Blockchain Teknolojileri Uzman� Erdo�an Köse, yapay zekân�n, insan� ilgilendiren her alanda çok önemli çözümler sa�layaca��n� vurgulad�. Köse, dünyan�n ve evrenin anla��lmas�ndaki problemleri de h�zla çözece�imiz dü�üncesinde.

Yapay zekâ insan kaynakl� tüm hata ve aksakl�klar�n önüne geçecek. Tüm kaynaklar�n optimum kullan�lmas�n� sa�l�yor ve daha da etkili olacak. Örne�in; sa�l�k sektöründe hasta takibi ve hastal�klar�n te�hisi ve çözümleri konusunda hata pay�n� en aza indirecek.

‘KÜÇÜK ROBOTLARI YUTACA�IZ!’
Ki�iye özel ilaç ve tedaviler mümkün olacak. Hatta hastalanma ihtimalimizi analiz ederek önceden tedbir almam�z� sa�layacak. Gözle görülemeyecek kadar küçük robotlar� yutaca��z ve onlar içimizde sorunlu yere ula�arak tedavi edecek.

‘HAYATI YEN�DEN ORGAN�ZE EDECEK’
Askeri teknolojiden, üretimden, sat��-pazarlama ve medyaya kadar tüm hayat�n yeniden organize edilmesinde kullan�lan yapay zekâ; otonom sistemlerde ve fabrikalarda önemli ölçüde verimlilik art�� sa�l�yor. Sürücüsüz araçlarda da en büyük pay yine onun. E�itimde de t�pk� sa�l�kta oldu�u gibi ki�iye özel programlar yap�larak kalite artacak ve istenilen sonuç daha h�zl� al�nacak.

‘ÜRET�M KAPAS�TEM�Z ARTACAK’
Sanal asistanlar hayat�m�za çoktan girdi. Haber sunmaktan tutun da �iir ve �ark� sözü yazan, resim yapan robotlar var. A��r do�a ko�ullar�nda, madenlerde, denizlerin alt�nda hatta Ay ve yak�nda Mars’ta sürekli, hatas�z çal��an yapay zekâ destekli robotlar sayesinde üretim kapasitemiz artacak. Bütün bu geli�meler çok alanda insan hayat�n� kolayla�t�racak.

CBOT KURUCUSU VE CEO'SU METE AKTA�
‘IT VE �K EK�PLER�N�N YEN� TAKIM ARKADA�I’
Yapay zekân�n en önemli kullan�m �ekilleri aras�ndaki chatbotlar, yak�n gelecekte en çok konu�ulacak uygulamalar aras�nda olacak. Cbot Kurucusu ve CEO'su Mete Akta�, “chatbot”lar�n �u anda bankac�l�k ve e-ticaret sektörlerini domine etti�ini dile getirdi.

“Chatbot”lar, Bili�im Teknolojileri (IT) ve �nsan Kaynaklar� (�K) konular�nda çal��anlar�n günlük sorular�na otomatik yan�t veriyor. Basit i�lemlerini gerçekle�tirmeye olanak sa�layan “Chatbot”lar, �irketlerin verimliliklerini art�rmalar�na destek olacak.

‘�� GÜCÜNÜ DÖNÜ�TÜRECEK’
Bugün en basit süreçlerde rol alan yapay zekân�n üstlenece�i i�lerin karma��kl�k seviyesi giderek art�yor. �nsanlarla nas�l bir i�birli�i yapaca��, rolleri nas�l payla�aca�� ve ça�r� merkezlerindeki mevcut i� gücünü nas�l dönü�türece�i merak ediliyor. Birlikte çal��lan yap�da yapay zekâ, çal��anlara destek oluyor. Ya ça�r�lar�n baz�lar�n� yani çok basit ve çok fazla tekrarlananlar� üstlenip mü�teriye cevap veriyor ya da bilgi sa�lama, yan�t� otomatik getirme gibi i�leri üstleniyor. Mü�teriye beklemeden, h�zl� ve basit bir deneyim sunuluyor.

KPMG TÜRK�YE �NSAN KAYNAKLARI D�REKTÖRÜ EMRE ÇAVU�O�ULLARI
ROBOT�K TEKNOLOJ�LER �ST�HDAMA TEHD�T!
�nsan Kaynaklar� (�K) yöneticilerinin %60’�, yapay zekân�n yaratt��ndan daha fazla i�i ortadan kald�raca�� görü�ünde. KPMG Türkiye �nsan Kaynaklar� Direktörü Emre Çavu�o�ullar�, �K birimlerinin de�i�ime ‘bekle ve gör’ politikas�yla yakla�t�klar�n� anlatt�.

Emre Çavu�o�ullar�: �K yöneticilerinin büyük bölümü, dijital ça��n kurallar� yeniden yaz�l�rken, daha az özgüven sergiliyor. �u an harekete geçmeyen ya da s�n�rl� aksiyon alanlar, yeni teknolojilerin ‘y�k�c�l��’ gerçe�iyle önümüzdeki birkaç y�l içerisinde yüz yüze gelecek.

ARA�TIRMADAN ÖNE ÇIKANLAR:
KPMG’nin yapt�� ve 64 ülkeden, 31 farkl� sektörde faaliyet gösteren bin 201 üst düzey �K yöneticisinin kat�ld�� ‘�K’n�n Gelece�i’ ara�t�rmas� çarp�c� gerçeklere ��k tuttu. Buna göre;

1 y�lda yapay zekâya ve robotik teknolojilere yönelik beklentiler de�i�iklik gösterdi. �� dünyas�nda istihdam�n kar��s�ndaki en büyük tehdit olarak yapay zekâ görülmeye ba�land�. Geçen sene CEO’lar�n %62’si, yapay zekân�n ortadan kald�rd��ndan daha fazla i� yarataca��na inand�klar�n� belirtmi�ti.

�K birimlerinin yaln�zca %36’s�, yapay zekây� süreçlerinde kullanmaya ba�lad�klar�n� söyledi. Henüz yapay zekâya geçmeyenlerin %50’si, geçi� sürecinin gelecek birkaç y�l içerisinde olabilece�inden de emin de�il.

�K yöneticileri yapay zekâ ve makine ö�renmesi entegrasyonu konusunda da endi�eli. %42’lik kesim, gelecek 5 y�lda kar��la�acaklar� en büyük dönü�üm zorluklar�n�n ba��na “yapay zekâ”y� koydu. %50, yapay zek”a dönü�ümüne yönelik ihtiyaca stratejik bak�� aç�s�yla yakla�maya ‘henüz hiç haz�r olmad�klar�n�’ ifade etti.

KPMG TÜRK�YE DANI�MANLIK ��RKET ORTA�I TANIL DURKAYA:
'YAPAY ZEKÂ, 5 YEN� MESLEK ORTAYA ÇIKARDI'
KPMG Türkiye Dan��manl�k �irket Orta�� Tan�l Durkaya, geli�en teknolojinin, i� dünyas�na yeni meslekler kazand�rd��n� aktard�. Durkaya, bunlar�n uygulama a�amas�nda do�an ihtiyaca göre belirlendi�inin alt�n� çizdi.

Üst düzey yöneticilerin ve yönetim kurullar�n�n gündemlerindeki yapay zekâ teknolojisi, istihdam politikalar�n� yeniden �ekillendiriyor. Bili�im teknolojisi alan�nda faaliyet gösteren Hesaplama Teknoloji Endüstrisi Birli�i’nin (CompTIA) verilerine göre; Ocak-Eylül 2018 aras�nda do�u� sürecindeki teknolojik mesleklere talep % 63 artt�. Yapay zekâ uzmanlar� da ilk s�ralarda yer ald�.
“Yapay zekâ”y� i� süreçlerine entegre etmek isteyen �irketlerde 5 yeni meslek öne ç�kt�. �K birimleri, yapay zekâ mimar�, yapay zekâ ürün yöneticisi, veri bilimci, yaz�l�m mühendisi ve yapay zekâ ahlakbilimcisi kadrolar�na yer açmaya ba�lad�.

RADORE VER� MERKEZ� SATI� VE PAZARLAMA D�REKTÖRÜ ERG�N KILINÇ:
‘DOLANDIRICILARA ENGEL OLMAK K��N�N EL�NDE’
Radore Veri Merkezi Sat�� ve Pazarlama Direktörü Ergin K�l�nç, kullan�c�lar�n veri mahremiyeti ve güvenli�i konusunda bilinçlenmesinin önemini hat�rlatt�.

Kendinize ait bilgilerin ne zaman, kim taraf�ndan ve ne kapsamda kullan�lmas�na karar verme hakk�na sahipsiniz. Bunlar ülkemizde Ki�isel Verilerin Korunmas� Kanunu (KVKK) ile yasala�t�. Gerçek ki�ilere ait veriler izinsiz toplanamayacak, i�lenemeyecek. Güvenli�inin sa�lanmas�, onay al�nmad�� takdirdi silinmesi gerekecek.
Kullan�c�lara da birçok yükümlülük dü�üyor. Ki�isel veri, tüketicilerin cebindeki para gibi. Bankalar güvenlik için önlemleri al�r; ancak doland�r�c�lara engel olmak bireylerin elinde. Türkiye verisi, Türkiye’de kalmal�. Bu sayede küresel ekonomiden de daha yüksek pay al�nabilir.

ESET KIDEML� GÜVENL�K ARA�TIRMACISI STEPHEN COBB:
S�BER GÜVENL�KTE 3 M�LYON UZMAN LAZIM
Yeni teknolojiler geli�iyor, siber tehdit alan� geni�liyor; ama buna cevap vermede büyük s�k�nt� ya�an�yor. ESET K�demli Güvenlik Ara�t�rmac�s� Stephen Cobb, küresel siber güvenlik personeli aç��n�n 2.9 milyon oldu�unu kaydetti. Asya-Pasifik’teki geli�en ülkeler ba�� çekiyor.

Büyüyen ekonomilere, teknoloji geli�tiren �irketlere ve yeni veri gizlili�i mevzuatlar�na sahip Asya-Pasifik ülkelerinde 2.14 milyon ki�ilik aç�k var. Bu bölgeyi 498 binle Kuzey Amerika, 142 binle Avrupa’y� da kapsayan EMEA ve 136 binle Güney Amerika izliyor.

‘DO�RU UZMAN BULMAK ZOR’
Do�ru siber güvenlik yetene�i bulman�n orta düzeyde veya çok zor oldu�unu dü�ünenlerin oran� %83. ISC’nin raporunda, kat�l�mc�lar�n %63'ü ‘siber güvenlik alan�nda personel eksikli�i’ çektiklerini aktard�. %60'� da bu nedenle orta ve ileri seviyede siber sald�r� riski ta��d��n� bildirdi.

‘YETERL� �NSAN K�MD�R?’
Ülkeler ve �irketler siber güvenlik mesle�ine yeterince insan çekmek ve onlar�n do�ru becerilere sahip olmas�n� sa�lama konusunda çaba göstermiyor ve yetersiz kal�yor. Dahas�, ‘yeterli insan�n’ nelerden olu�tu�una dair tahminler, teknolojinin geli�me ve yay�lma h�z�na ayak uyduruyor.

‘HER YEN� C�HAZ TEHD�T UNSURU’
�nternete ba�lanan her yeni cihaz, potansiyel sald�r� alanlar�n�n say�s�n� ve onlar� korumak ad�na gerekli olan beceri düzeyi de art�r�yor. Drone’lar, ak�ll� ses sistemleri, ak�ll� evler, arabalar ve sunucusuz uygulamalar, kötü niyetli ki�ilerce ç�kar elde etmek amac�yla kullan�labilir. Bu, yeni güvenlik aç�klar�n� da beraberinde getiriyor.

KOMTERA TEKNOLOJ� GENEL MÜDÜR YARDIMCISI Z�YA GÖKALP:
‘B�LG�LER�N�Z KÖTÜ N�YETL�LER�N EL�NE GEÇMES�N’
Eskiyen bilgisayarlar�n� de�i�tirmek isteyenler, cihazlar�n� yedekledikten sonra tüm dosyalar� silmenin yeterli olaca�� yan�lg�s�na dü�üyor. Veri Kurtarma Hizmetleri Genel Müdürü Serap Günal, harddisklerdeki ki�isel verilere kötü niyetli ki�ilerin kolayca eri�ebildi�i uyar�s�n� yap�yor.

Bilgisayardaki herhangi bir dosyay� çöp kutusuna sürükleyen kullan�c�lar, sadece dosya yani i�letim sisteminin verilere ula�mak için kulland�� yolu siliyor. Satmak, ba�kas�na vermek, yok etmek ya da çöpe atmak gibi seçenekler fark etmeksizin hassas verilerin gerçekten yok edildi�inden emin olunmal�.

‘S�L�ND�� SANILANLARIN 3’TE 1’� DURUYOR’
Tamamen silindi�i dü�ünülen harddisklerin yar�s�na yak�n�n� çe�itli dosya ve veriler; 3’te 1’iini ise foto�raf, videolar, özel belgeler ve mailler, banka hesaplar�, kredi kart� numaralar�, kullan�c� bilgileri gibi kritik veriler içeriyor. Kötü niyetli ki�iler, bunlar� kimlik h�rs�zl�� ve çevrimiçi doland�r�c�l�kta kullan�yor. Veri güvenli�i ad�na cihazlar tamamen temizletilmeli.

VER� KURTARMA H�ZMETLER� GENEL MÜDÜRÜ SERAP GÜNAL:
‘FORMAT ATMAK �LE TEM�ZLEMEK AYNI �EY DE��L’
Veri Kurtarma Hizmetleri Genel Müdürü Serap Günal, tamamen silinecek verilerle ilgili 3 cevaba i�aret etti. “Bir daha ihtiyac�m olma ihtimali nedir?”, “Biri aleyhime kullanabilir mi?” ve “Ba�kas� ke�federse rahats�z olur muyum?” sorular�yla sa�l�kl� bir de�erlendirme yap�laca��n� aktard�.

Üç soruya da verilen cevap “Hay�r” ise yani ilgili dosyalar ki�isel bilgiler içermiyor, kullan�c� bir daha ihtiyaç duymayaca��n� dü�ünüyor ya da yedekleme yap�yorsa basitçe silinmeleri yeterli.

‘S�L�NECEKLER�N ÜZER�NE ‘FARKLI VER�LER’ YAZILMALI’
Ki�isel veriler, kurumsal kay�tlar, finansal raporlar gibi hassas verilerin güvenli�i için ise daha fazlas�na ihtiyaç duyuluyor. Ayn� sorulara “Evet” diyenlerin harddisklerini tamamen temizletmeye ihtiyac� var. Önemlilerinin mutlaka yedeklenmesi gereken verileri kal�c� olarak silmek isteyenler, öncelikle format atmak ile onu temizlemenin ayn� �ey olmad��n� fark etmeli. Silenlerin üzerine “farkl� veriler” yazmas� �art. Profesyonel metot ise low level format atmak.

‘SSD’LERDEN VER� KURTARMAK DAHA ZOR’
Veri depolamada h�z ve performansta daha iyi olan SSD’ler, veri kayb� ya�and��nda ise HDD’lere (Sabit Disk) göre daha fazla zorluk ç�kar�yor. Buna kar��n SSD bulunan cihazlar�n bilinçli kullan�m�n� veri kayb�n� önledi�i gibi disk ömrünü de uzat�yor.

KASPERSKY DDoS KORUMA EK�B� �� GEL��T�RME MÜDÜRÜ ALEXEY K�SELEV:
‘S�BER SUÇLULAR, BAS�T SALDIRILARDAN VAZGEÇT�’
Dü�ük maliyetli kiral�k DDoS sald�r� say�s�, bir önceki y�la göre %13 azald�. Kaspersky DDoS Koruma Ekibi �� Geli�tirme Müdürü Alexey Kiselev, sald�rganlar�n 2019’da geli�ece�i, �irketlerin de bunlar� tespit etmekte ve korumakta zorlanaca�� kanaatinde.

Kar��k ve HTTP flood (Çok say�da UDP paketiyle sunucu portlar�n� me�gul ederek mü�terilerin eri�iminin engellenmesi) sald�r�lar�n�n süresi artt�. Ancak bu, kötü niyetli rakipler ve ba�kalar�na zarar vermek isteyenlerin en kolay eri�ebildi�i DDoS sald�r�nda, daha karma��k tekniklere geçildi�i anlam�na geliyor. Ülkeler s�ralamas�nda; Çin birincili�i korumas�na ra�men %77.67’den %50.43’e geriledi. Kendisini koruyacak çözümler kullanan kurum say�s� ço�ald�. Bu yolla para kazananlar�n önünde iki seçenek var. Kripto madencilik gibi ba�ka gelir kaynaklar�na yönelebilirler. Önlemleri a�mak ve tehditleri bir üst seviyeye ta��mak için kendilerini geli�tirebilirler. Büyüklük ve sektör ay�rt etmeksizin tüm �irketler, bu tehditle kar��la�abiliyor. Kullan�c�lar ve mü�teriler internet üzerindeki kaynaklar�na eri�emedi�inde bu durum gelir ve itibar kayb�na yol aç�yor.

Ça�r� Erdo�an - c.erdogan@businesslife.com.tr