BUSINESS LIFE Ayl�k �� Hayat� & Ekonomi Dergisi

YATIRIMA CFO ETK�S�

D�nyan�n ve T�rkiye'nin i�inde bulundu�u belirsiz iklimsel, politik, ekonomik ve finansal ortam her ge�en g�n CFO'lar�n i�ini daha da zorla�t�r�yor. ALLIANZ Trade ara�t�rmas�na g�re �irketlerin i�letme sermayesi gereksinimi 2021 y�l�ndaki 3 g�nl�k art��n ard�ndan 2022 y�l�nda 9 g�n daha artt� ve 72 g�nl�k ciro seviyesine ula�t�. D��k b�y�me oranlar�, y�ksek enflasyon, finansman maliyetlerindeki art�� ve alacak tahsilindeki aksakl�klar i�letme sermayesi gereksinimini art�rd�. 2023'te CFO'lar�n �ncelikli g�ndemi uygun finansman olanaklar�na eri�imken, ye�il finansman kaynaklar� bu konuda �nemli bir f�rsat penceresi a��yor. Yat�r�m kararlar�na y�n veren CFO'lar�n s�rd�r�lebilirlik projelerine yat�r�ma y�neldi�i yeni d�nemde ajandalar�n� sorgulad�k.

CFO’NUN YATIRIM AJANDASI
“Yat�r�m i�inde rahat olan �eyler çok nadir kâr getirir.”
Evet, böyle diyor Amerikal� i� insan�, yat�r�m ve yazar Robert Arnott.
Türk finans sektörü neye odaklanmal� ki, sürdürülebilir yat�r�mlar h�z kazans�n?
Büyümeyi hedefleyen, bunu yaparken de ‘sürdürülebilir’ yat�r�mlar konusunda ad�mlar�n� atan �irketlerin hangi ba�l�klara önem verdi�ini merak ettik. Türkiye'nin önde gelen �irketlerinin CFO’lar�na kulak verelim.

Eksun G�da CFO’su Tamer Yüksekda�:
“Kurumsal vizyonumuz do�rultusunda hareket ediyoruz”
Yat�r�m karar� al�rken kurumsal vizyonumuz do�rultusunda hareket ediyor ve yol haritam�z� bu yönde çiziyoruz. Eksun G�da olarak Sinangil, Gluten Yok ve alt markalar�m�zla perakende ve ev d�� tüketim kanallar�na yönelik ürünler sunarken standartlar�m�z� da sürekli iyile�tirmeyi hedefliyoruz. Yat�r�m planlar�m�z� da bu vizyon üzerine in�a ediyoruz.

Bugüne kadar 3 fabrikam�zda yeni nesil teknolojilerle üretim gerçekle�tirmek ad�na yat�r�mlar yapt�k ve ürünlerimizi zenginle�tirip çe�itlendirdik. Bu yat�r�mlar�m�z�n ard�ndan gerekli olgunlu�a eri�ti�imize inand�k ve halka arz için ad�m att�k. Bu, daha kurumsal bir yap�ya kavu�mam�z için önemli bir ad�md�. Halka arz sürecimize 1,2 milyondan fazla yat�r�mc� kat�l�m sa�lad�. Önümüzdeki dönemde yenilenebilir enerji yat�r�mlar�m�z�n yan� s�ra makine ekipman ve tesislerimizin modernizasyonuna yönelik konu ba�l�klar� öne ç�kacak.

“ÇALI�MALARIMIZIN TEMEL�NDE SÜRDÜRÜLEB�L�RL�K VAR”

Hem faaliyet gösterdi�imiz alanlar�n verimlili�ine yapt�� katk� hem insana dokunan taraflar�yla ald��m�z tüm aksiyonlar� planlarken sürdürülebilirlik anlay��yla hareket ediyoruz. Di�er yandan hayat�n devaml�l��na yönelik bir g�da maddesi olan unun gelece�i için bir rol üstlendik. Bu sorumluluktan hareketle sürdürülebilirlik kavram�, çal��malar�m�z�n temelini olu�turuyor. Önümüzdeki dönemlerde, Tekirda� ve Konya’da kurulu un üretim tesislerimizde elektrik enerjisi ihtiyac�n�n kar��lanmas� için 28 MW’l�k yenilenebilir enerji santrali yat�r�m�m�z� hayata geçirece�iz. Böylece sürdürülebilirli�i destekleyecek ve döngüsel ekonomiye önemli bir katk� sa�layaca��z. Bunun yan� s�ra un silosu tesisi, makine yat�r�mlar� ve modernizasyon konular� da gündemimizde olacak.

“R�SKLER�N ÇO�ALDI�I B�R GELECEK BEKL�YOR”

Dünyam�z�n kar�� kar��ya oldu�u iklim krizi ba�ta olmak üzere yak�n bölgemizde meydana gelen insani ve ekonomik sorunlar dahilinde sosyal dalgalanmalar� göz önünde bulunduruyoruz. Bizi risklerin ço�ald�� bir gelecek bekliyor. Riskleri azami seviyede tutarak sistemlerin devaml�l��n� sa�layan sürdürülebilirlik, finans sektörünü besleyen önemli bir unsur haline geldi. Ayn� zamanda kurumsal sorumlulu�u te�vik eden sürdürülebilirlik odakl� anlay��, günümüzde �irketlerin yat�r�m planlar�n� yaparken göz önünde bulundurduklar� temel bir parametre.

“SABIRLI YATIRIMLAR �Y� DE�ERLEND�R�LMEL�”

Bu do�rultuda, toplumsal bir sorunu baz alan ve buna çözüm üretmeyi amaç edinen yat�r�mlar�n daha uzun vadeli ve verimli sonuçlar ortaya koyaca�� kanaatindeyim. Belki bir miktar sab�r ve daha fazla maliyet gerektiren bu tür yat�r�mlar�n, sürdürülebilirlik ilkesine hangi çerçevede oturdu�u iyi de�erlendirilmeli. Bu de�erlendirmeyi yaparken ayn� sektör içinde sürdürülebilirlik performans� en yüksek olabilecek; ye�il teknoloji, sürdürülebilir tar�m ve yenilenebilir enerji gibi do�rudan sürdürülebilirlik konular�n� ilgilendiren yat�r�mlar öncelikli dü�ünülebilir. Do�ru ölçümleme için de �irket ve holdinglerin y�l sonu faaliyet raporlar�na, sürdürülebilirlik stratejilerini ve hedeflerini de entegre edece�i içerikler haz�rlamalar� gerekiyor. Bu raporlar, yat�r�mlar�n daha iyi analiz edilebilmesine, eksikliklerin görülebilmesine ve nitelikli gelecek planlamalar�n�n yap�labilmesine katk� sa�l�yor. Do�ru bilgi ak��n�n sa�land�� bir ortamda yat�r�mlar� da ayn� ölçüde do�ru girdilerle tasarlamak mümkün olacak.

Otokoç Otomotiv Finans ve Mali ��ler Lideri Dr. M. Önder Kutman:
“Önceli�im dü�ük maliyetli kredi kaynaklar�”
Ajandam�n en önemli ba�l�� dü�ük maliyetli kredi kaynaklar�na ula�abilmek. �çinde bulundu�umuz dönemde maliyetler önemli ölçüde artm�� durumda. Dolay�s�yla s�n�rl� ve yüksek miktarl� kayna��, kârl�l��n en çok oldu�u co�rafyalara ve i� birimlerine kulland�rmal�y�z. Hedge pozisyonumuzu koruyor ve faaliyette oldu�umuz tüm co�rafyalarda aç�k pozisyon ta��mama prensibimize ba�l� hareket ediyoruz.

Son y�llardaki en önemli gündem maddelerimiz aras�nda çevik dönü�üm ve sürdürülebilirlik ba�l�klar� öne ç�k�yor. Yine sürdürülebilirlik konusu da uzun y�llard�r i�imizin ayr�lmaz bir parças�. Operasyonlar ve finans dahil �irketimizin tüm fonksiyonlar�nca yürütülen her türlü faaliyet ve gelece�e yönelik planlamalar�m�z bu ba�l�k alt�nda inceleniyor ve revize ediliyor.

“DÜ�ÜK KARBON EKONOM�S�NE GEÇ�YORUZ”

Bugüne kadar sürdürülebilirlik alan�na yönelik birçok ad�m att�k. Bunlar aras�nda en önemli 3 proje öne ç�k�yor. S�f�r bazl� bütçe projemiz, sürdürülebilirlik komitemiz ve enerji verimlili�i komitemiz. Ayr�ca ba�l� bulundu�umuz Koç Holding’in 2050 y�l�nda karbon nötr olma hedefi do�rultusunda, dü�ük karbon ekonomisine geçi�e yönelik faaliyetlerimizi sürdürüyoruz.

YE��L F�NANS AJANDASI

2022 y�l�nda, faaliyet gösterdi�imiz Yunanistan’da, ye�il geçi� yat�r�m� için AB Recovery and Resilience Fund’dan 12 y�l vadeli ve uygun faizli 750 milyon Euro kredi sa�lad�k. Son olarak Ecording ile gerçekle�tirilen i� birli�imiz kapsam�nda; Otokoç ve Otokoç 2. El‘den sat�n al�nan her araç için mü�terilerin tercihi do�rultusunda karaçam ve k�z�lçam tohum toplar�n�, ecoDrone’lar yard�m�yla a�açland�r�lmas� zor alanlarla bulu�turarak dev bir ormana dönü�mesine katk� sa�layaca��z. Dünyada ve Türkiye’de yat�r�mc�lar�n sürdürülebilirlik temal� yat�r�m ürünlerine yönelik talebi her geçen gün artmaya devam ediyor. Geli�meleri yak�ndan takip ediyor, konuyla ilgili fon kaynaklar�n� ara�t�r�yor ve finans dünyas�yla bu do�rultuda i� birli�ine yönelik çal��malar�m�z� sürdürüyoruz.

Vaillant Group Türkiye CFO’su Hasan Eren:
“Ürünlerimizi ye�illendirmek için çal��yoruz”
Yeni dönem ajandamda finansmana eri�im, dijital dönü�üm, �irketlerimizin yap�land�r�lmas�, sürdürülebilirlik ve yenilenebilir enerji yat�r�mlar�, Türkiye ve yurt d��ndaki belirsizlik ko�ullar�nda faaliyet kârl�l��n�n sa�lanmas� ba�l�klar� öne ç�k�yor.

Vaillant Group olarak vizyonumuz; evimizde, çevremizde daha iyi bir iklim olu�turmak üzerine kurulu. Stratejik önceliklerimiz de bu çerçevede �ekilleniyor. Is�tma sektöründe kullan�lan geleneksel ürünlerin daha verimli olarak tasarlanmas�, yenilenebilir enerjiye yönelik hibrit ürünler dahil yeni ürünlerin geli�tirilmesi ve bunlar�n yat�r�m kararlar�n� almak �irketimiz ve dolay�s�yla finans bölümümüz için en önemli stratejik önceliklerden. Özellikle bu konuda, Avrupa’da yüksek bir pazar büyümesi gösteren enerji verimlili�i yüksek ve elektrik enerjisiyle çal��an �s� pompas� yat�r�m�na yönelik çal��malar�m�z önem te�kil ediyor. Fabrikam�zda karbon emisyonu de�erlerini dü�ürmek için yenilenebilir enerji kaynaklar�m�z�n çe�itlendirilmesi üzerine de çal��yoruz. K�saca vizyonumuz do�rultusunda, ürünlerimizi ve üretim kaynaklar�m�z� ye�illendirmek için yat�r�mlar planl�yor ve uyguluyoruz.

“FARKINDALIK ARTMALI”

�irketlerdeki fark�ndal��n artt�r�lmas�, Avrupa Birli�i ile e� zamanl� olarak enerji regülasyonlar�n�n devreye al�nmas� ve uygulanmas� bizce en önemli konu. Örne�in, yak�n gelecekte en büyük pazar�m�z olan Avrupa’da, ihracatç�lar�m�z yüksek karbon emisyonuna sahip ürünlerini satmakta s�k�nt� ya�ayacak. Bu fark�ndal��a sahip �irketler, zaman�nda önlem alabilecekken fark�ndal�� olmayanlar zorlanacak. �irketler, finans bölümleriyle beraber önce sürdürülebilirlik yol haritas�n� belirleyebilir. Bu kapsamda finans bölümleri �irketlerin gerekli olacak yat�r�mlar�n� de�erlendirebilir ve �irket yönetimini do�ru stratejileri uygulamak amac�yla yönlendirebilir. Enerji verimlili�i, yat�r�m ihtiyaçlar� ve enerji yol haritas� hakk�nda, konusunda uzman �irketlerden dan��manl�k al�nmas� �irketlerdeki enerji verimlili�i alan�ndaki bilgi aç��n�n kapat�lmas� yönünde faydal� olacakt�r.

Arzum Mali ve Kurumsal ��lerden Sorumlu Genel Müdür Arda Alt�no:
“Finans sektörü sürdürülebilir ürün geli�tirmeli”
Sürdürülebilir yat�r�mlara, dünyan�n gelece�ine yap�lan bir yat�r�m gözüyle bak�lmas� gerekiyor. Bu anlay��la da finans sektörünün sürdürülebilir yat�r�mlar için çok dü�ük faiz oranlar�yla daha uzun vadelerde kredi oranlar� GEL��T�RMES� gerekti�ini dü�ünüyorum.

Sürdürülebilirlik uzun y�llard�r oda��m�zda olan ve yat�r�m gerçekle�tirdi�imiz bir alan. Arzum olarak uluslararas� sürdürülebilirlik trendlerini yak�ndan takip ediyor, sürdürülebilirli�i operasyonlar�m�za ve i� süreçlerimize uyguluyoruz. Sürdürülebilirlik yat�r�mlar� ajandam�z�n en üst s�ralar�nda yer al�yor. Sürdürülebilirlik hedeflerimize ula�ma ad�na yönetim ekibinden olu�an bir sürdürülebilirlik komitesi kurduk.

ÖNE ÇIKAN PROJELER

Yine sürdürülebilirlik ad�na üretim ve ambalaj dönü�türme sürecine ba�lad�k. Bu kapsamda 2022’de hayata geçirdi�imiz sürdürülebilirlik projesiyle yedek parça sevkiyatlar�n� karton koli yerine dönü�türülmü� çok kullan�ml� plastik kasalarla yapmaya ba�lad�k. Ayr�ca Koli Dönü�türme Projesi’ne de imza atarak depodan ç�kan kolileri karton dönü�türme makinesiyle bo�luk doldurma i�leminde kulland�k. Böylece y�ll�k 36 hava yast�� bobini, 90 ka��t bobin al�m� ve tüketimini sonland�rarak y�lda 47 ton karton at��n önüne geçtik. Rota optimizasyonu projemizle iklim de�i�ikli�iyle mücadeleye büyük katk�da bulunduk. Geowix’le geli�tirilen entegre sistem üzerinden günlük sevk planlar�n� uygulamaya ald�k. Projeyle bir günde 5 araçta ortalama yak�t tüketiminde yüzde 20 verimlilik elde ettik. Bayilerden iade al�nan, s�f�r olarak piyasaya sunulamayacak durumdaki kullan�lmam�� 3 bin 834 adet ürünü yenileyerek 1 y�l garantiyle kullan�c�lar�m�z�n be�enisine sunduk. Yine ihtiyaç duyulan yedek parçalar�, kullan�lmam�� ürünlerden temin ettik.

“BANKALAR POZ�T�F AYRIMCILI�A YÖNEL�YOR”

Bugün birçok banka sürdürülebilir yat�r�mlar konusunda pozitif ayr�mc�l��a yöneliyor. Sürdürülebilir yat�r�mlara öncelik veren banka say�lar�n�n artmas� gerekiyor. Finans sektörünün sürdürülebilir yat�r�mlara, dünyan�n gelece�ine yap�lan bir yat�r�m gözüyle bakmas� gerekti�ini, bu anlay��la da sürdürülebilir yat�r�mlar için çok dü�ük faiz oranlar�yla daha uzun vadelerde kredi oranlar� geli�tirilmesi gerekti�ini dü�ünüyorum.

Pegasus Hava Yollar� Finans Genel Müdür Yard�mc�s� Barbaros Kubato�lu:
“Filo, dijitalle�me ve sürdürülebilik yat�r�mlar� oda��m�zda”
Pandemi döneminde planlanm�� filo yat�r�mlar�m�z� iptal etmedik ve yeni uçaklar�m�z� teslim almaya devam ettik. Uçu� a��m�za yat�r�m için talebin geri dönmesini beklemedik. Bunun faydas�n� da finansal performans olarak b�rakt�� yere en h�zl� dönen ve üzerine ç�kan hava yollar� aras�nda yer alarak gördük.

Rekabetçi olabilmek için çevik olmak ve h�zl� karar alabilmek çok önemli, özellikle de hava yolu i�letmecili�i gibi ilk yat�r�m maliyetinin yüksek ve sabit yat�r�m�n yo�un oldu�u bir sektörde. Pandemiden en fazla etkilenen sektörde yer almam�za ra�men planlanm�� filo yat�r�mlar�m�zdan vazgeçmedik. Sonuçta pandemi sonras� sektörümüzde dünya genelinde en iyi finansal sonuçlara ula�t�k. Filo yat�r�m�m�z yeni dönemde de devam ediyor. Dijitalle�me yat�r�mlar�m�za h�z veriyoruz. Dijitalle�me sürecimizde ald��m�z olumlu geri bildirimlerden çok gururland�k ve kendimize daha iddial� hedefler koyuyoruz. Yat�r�m ajandam�zdaki bir di�er önemli ve a��rl�� giderek artan ba�l�k da sürdürülebilirlik.

“TAAHHÜTTE BULUNDUK”

2019 y�l�nda kad�n�n toplumdaki yerinin güçlendirilmesi ve sektörde cinsiyet temsili, 2021 y�l�nda 2050 net s�f�r karbon emisyonu hedefi do�rultusunda, IATA ve UN WEB bünyesinde taahhütte bulunan öncü hava yollar� aras�nda yer ald�k. Bu sözlerimizi gerçekle�tirmek için geni� kat�l�ml� ve sonuç odakl� çal��malar yürütüyoruz. Çal��malar, yönetim kurulu ve üst yönetim taraf�ndan destekleniyor. Uzun vadeli hedeflerimize ula�mam�z bu alandaki konulara yat�r�m yapmaktan geçiyor. Gerek çevre gerek sosyal konulardaki giri�imlerimizi de�erlendirirken, bunlara yönelik uzun vadeli projeleri de�erlendiriyoruz. �� modelimizle ba�lant�l� ve uzun vadeli hedeflerimize katk� sa�layacak projeler bizim için yat�r�mla daha fazla de�er yarataca��m�z f�rsatlar olu�turabilir. Bu konulara verdi�imiz önemi finansman plan�m�za da al�yoruz. Yak�n dönemde Airbus’a verdi�imiz uçak sipari�i kapsam�ndaki 10 adet Airbus A321neo uça��n finansman�n� sürdürülebilirlik ba�lant�l� finansman modeliyle gerçekle�tirdik. Bu i�lem, �hracat Kredi Kurumu deste�iyle sa�lanan ve sürdürülebilirlik hedefleriyle ili�kilendirilen ilk kredi i�lemi olmas� itibar�yla önemli. Finansman projelerimizde buna benzer yeni giri�imlerde bulunmaktan çekinmiyoruz. Bu tarz finansman modelleri tüm sektör için sürdürülebilirlik yat�r�mlar�n� te�vik etmede önemli.

“F�NANS SEKTÖRÜ YEN� MODEL GEL��T�RMEL�”

Sürdürülebilir kalk�nman�n geçici bir heves olmad��na ve uzun vadeli bir model olarak kabul edilmesi gerekti�ine inan�yoruz. Bu yakla��m, asl�nda bizim alameti farikam�z olan yal�n ve verimli operasyon söylemiyle örtü�üyor. Bu do�rultuda, Türk finans sektörünün de ülkemizdeki payda�lar�n uzun vadeli verimlili�ini ve rekabetçili�ini destekleyecek finansman projeleri geli�tirerek reel sektöre destek olmalar�n� bekliyoruz.

Havac�l�k sektöründen örnek vermek gerekirse, karbon emisyon azalt�m�na yönelik sürdürülebilir havac�l�k yak�t� üretimi veya yeni nesil enerji teknolojilerine yönelik stratejik önemde projeler geli�tiriliyor. Bunlar�n çok h�zl� bir �ekilde yat�r�ma dönü�erek en k�sa sürede üretim sa�layacak hale gelmesi laz�m. Bu sürecin h�zland�r�lmas�nda finans sektörünün deste�i önem ta��yor.

sahibinden.com CFO’su Burcu Bat�:
“Temel sorun yeterli finansmana ula��m”
Dünya, iklim de�i�ikli�i, e�itsizlik ve açl�k gibi büyük zorluklarla kar�� kar��yayken hem dünyam�z hem ülkemiz sürdürülebilir yat�r�mlara her zamankinden daha fazla ihtiyaç duyuyor. Ülkemizde bu konudaki en temel sorun, yeterli finansman ihtiyac�n�n kar��lanamamas�.

Günümüz i� dünyas� “VUCA World” denilen oldukça belirsiz, karma��k, öngörülemeyen, h�zla de�i�en bir yap� haline geldi. Bu dünyada i�letmeler, yöneticiler ve çal��anlar, h�zla de�i�en ko�ullara çevik bir �ekilde uyum sa�lamak, esnek ve yenilikçi olmak durumunda. Buna ek olarak ajandamda sürdürülebilir yat�r�m stratejileri, dijital dönü�üm ve teknoloji yat�r�mlar�yla çevik bir organizasyona dönü�mek, stratejik planlama ve risk yönetimi öncelikli ba�l�klar olarak yer al�yor.

“DNA’MIZDA SÜRDÜRÜLEB�L�RL�K VAR”

sahibinden.com, i� modelinin DNA’s�nda sürdürülebilirlik olan bir �irket. Sürdürülebilir hedefler do�rultusunda uzun y�llard�r önemli projeler yürütüyoruz. Türkiye’de Ye�il Ofis Sertifikas� almaya hak kazanan ilk e-ticaret �irketiyiz. Kurum içinde son dönemde yapt��m�z yat�r�mlarla bu yakla��m� güçlendirdik. Ald��m�z birçok sürdürülebilir aksiyonun yan� s�ra geçen y�l içinde araç filomuzu da hibrit araçlarla yenileyerek, bir y�lda 329 ton karbon emisyonundan tasarruf elde ettik. Ofis içindeki dönü�ümü, kullan�c�lara sundu�umuz faydayla bütünle�tiriyoruz. sahibinden.com, sundu�u teknoloji ve kolayl�k sayesinde evlerde, i�yerlerinde bulunan ikinci el ürünlerin tekrar kullan�ma kazand�r�lmas�yla at�k olu�umunun önüne geçerek sadece e�yan�n de�il, do�al kaynaklar�m�z�n da korunmas�na destek oluyor. “�kinci Elin Sürdürülebilirli�e Katk�s�” raporuyla do�aya sa�lad��m�z bu katk�y� somutla�t�rd�k.

“�NOVAT�F YATIRIM ÜRÜNLER� GEREK�YOR”

Dünya, iklim de�i�ikli�i, e�itsizlik ve açl�k gibi büyük zorluklarla kar�� kar��yayken hem dünyam�z hem ülkemiz sürdürülebilir yat�r�mlara her zamankinden daha fazla ihtiyaç duyuyor. Ülkemizde bu konudaki en temel sorun, yeterli finansman ihtiyac�n�n kar��lanamamas�. Bu yüzden finansal kurulu�lar�n, �irketlerin sürdürülebilir yat�r�mlar yapmalar�n� kolayla�t�rmak için farkl�, inovatif yat�r�m ürünleri sunmalar� ve sürdürülebilirlik kriterlerini yat�r�m kararlar�n�n merkezine yerle�tirmeleri gerekiyor. Sürdürülebilirli�i destekleyici regülasyonlar ve devlet te�viklerinin de sürdürülebilir yat�r�mlar� h�zland�raca�� kanaatindeyim.