BUSINESS LIFE Ayl�k �� Hayat� & Ekonomi Dergisi

ZEYNEP BODUR OKYAY'IN EN BÜYÜK HAYAL�

Kale Grubu Kurucusu �brahim Bodur, T�rkiye'nin ilk seramik fabrikas�n� �anakkale'de kuran, Anadolu'ya sanayiyi g�t�ren vizyoner bir giri�imciydi. Ona inanan bir avu� insan�n 64 y�l �nce dikti�i fidan b�y�d�. Kollar� �an'dan d�nyan�n d�rt bir yan�na uzanan bir ��nara d�n��t�. �zg�n kalk�nma modelini ileri ta��mak i�in yerel kalk�nmay� �nemseyen Kale Grubu Y�netim Kurulu Ba�kan� ve CEO'su Zeynep Bodur Okyay da merhum babas�n�n izinden y�r�yor. Bug�nlerini bor�lu olduklar� topraklara duydu�u ��kran ve vefay� her f�rsatta hissettiriyor. Dev topluluk, faaliyet g�sterdi�i her alanda ekonomik, sosyal ve �evresel a��dan ortak de�er �retmek i�in �al��yor. Bu bilin� ve fark�ndal�kla daha e�it, daha adil ve daha ye�il bir d�nya yaratmak amac�yla "�yi Bak D�nyana" hareketine imza at�ld�. De�i�imin yerelden ba�layaca��na inanan Zeynep Bodur Okyay, sorumlu ve liderlik anlay�� do�rultusunda yapt�klar� yat�r�mlarla biliniyor. �ocuklu�u fabrikalar�n i�inde ge�en ba�ar�l� i� insan�m�zla, de�erli sat�r ba�lar�n� i�eren dopdolu bir s�yle�i ger�ekle�tirdik.

HEP�M�Z B�RER ‘KAHRAMAN’ OLAB�L�R�Z
Yeni dünya düzeninde “liderlik” kavram�n� nas�l tan�mlars�n�z?
Refah�n ve istikrar�n küreselle�medi�inin, aksine sorunlar�n küreselle�ti�inin hepimiz fark�nday�z. Dü�ünün ki, pandemiden bile hepimiz e�it etkilenmedik. Daha önce adil olmayan, krizle birlikte daha da adaletsiz hale geldi. Son y�llarda, toplumlarda güven duygusunun çok ciddi zedelendi�ini görüyoruz. Hayat�n her alan�nda güven in�a etmek, toplumlar�n ve insanl��n gelece�i için gitgide daha önemli hale geliyor.

Bilinmezlerin katlanarak artt�� yeni dünya düzeninde, ezber bozan yeni nesil bir liderlik anlay��na her zamankinden daha fazla ihtiyaç var. Bu yeni dönem; risk ve sürdürülebilirli�i, sosyal payda�lar�, çe�itlili�i, çevreyi, inovasyonu, marka ve itibar�, bütüncül bir �ekilde sosyal fark�ndal�kla yöneten liderlerin öne ç�kt��na tan�k olaca��z. Kapsay�c�, sorumlu ve duyarl� liderlik a��r basacak. Dünyay� de�i�tirmek için, bir kahraman�n gelip bizi kurtarmas�n� beklememize gerek yok! Hepimiz birer ‘kahraman’ olabiliriz. Herkes kendi etki alan�nda bu liderlik anlay��n� benimsedi�i sürece bunu ba�arabilece�imize inan�yorum.

UMUT DOLU OLMAK �Ç�N B�RÇOK SEBEB�M�Z VAR
Önümüzdeki döneme ili�kin öngörüleriniz neler?
Gidi�ata bakt��m�zda karamsar olmak için pek çok neden var. Artan e�itsizlik, iklim de�i�ikli�i, teknolojik dönü�ümün getirece�i olas� i� gücü kayb�, küresel ekonomik sisteme olan güvenin derinden sars�lmas�... Umutsuz olmak için ne kadar çok sebebimiz varsa, umut dolu olmak için de bir o kadar sebebimiz var. K�yamet senaryolar�n� bir kenara b�rak�p neler yapabilece�imizi dü�ünmek, fikir üretmek, iyiye do�ru geli�imi sa�lamak gibi bir sorumlulu�umuz var.

Bu de�i�im süreci iyi yönetilirse, herkes için ya�am ko�ullar�n� iyile�tiren yeni bir dönemin kap�s�n� aralayacak. Aksi takdirde, tüm dünyada giderek artan yetenek aç��, kitlesel i�sizlik, e�itsizlik ve kutupla�ma riski ile kar�� kar��ya kalaca��z. K�sacas�, bu de�i�imin kazanan� da kaybedeni de insan olacak. Hangi tarafta olaca��m�z ise yapaca��m�z seçimlere ve att��m�z ad�mlara ba�l�.

ÖZÜMÜZE DÖNME; ANCAK ÖNÜMÜZE BAKMA ZAMANI
Dünya, pandemi nedeniyle çok özel bir dönemden geçiyor. Siz “de�i�im”e nas�l ayak uyduruyorsunuz?
Pandemi öncesinde, �ubat 2020’de çal��anlar�m�z ile bir araya geldi�imiz bir toplant�da onlara �unu söylemi�tim: “�imdi özümüze dönme; ancak önümüze bakma zaman�. Konfor alan�ndan mecburi ç�k��, aynaya bak�p kendimizle yüzle�me, amac�m�z� ve de�erlerimizi yeniden ziyaret ederek harekete geçme zaman�! ��imize de�er katmak için sorundan de�il, sorumluluktan beslenmeliyiz. Ele�tiren de�il, sahada mücadele veren olmal�y�z.”

Ve zaman, beni hakl� ç�kard�. “Maalesef” diyemeyece�im; çünkü dünyada anlaml� bir de�i�im ba�lad�. En büyük trajedi, bu süreçten hiç de�i�meden ç�kmak! Hepimiz bir �ekilde de�i�iyoruz, de�i�mek zorunda kal�yoruz. Ben daha iyiye, daha güzele, daha verimliye do�ru evrilece�imize tüm içtenli�imle inan�yorum.

"EGOS�STEM"LER�N YER�N� "EKOS�STEM"LER ALMALI
“Ç�k�� Yolu”nun haritas�n� çizer misiniz?
Ben, ç�k�� yolunu, egosistemlerin yerini ekosistemlerin almas� olarak görüyorum. Pandemi, insan�n do�as�n� en ç�plak haliyle ortaya koydu. En egoist, yani en 1. tekil halini, “Ben” diye ba��ran yüzünü... Zaten bugünü haz�rlayan da, insan�n hem di�er insanlar�, topluluklar� hem de canl� cans�z gezegeni payla�t�� di�er canl�lar� ve ekolojik dengeyi yok sayarcas�na kendi ihtiyaç ve isteklerini dayatan ve dikte eder hali! Bunun panzehiri ise ekosistem yakla��m�.

Bütün varl�klar, canl�-cans�z, birbirine ba�l�. Ekosistem yakla��m�, egosistemden farkl� olarak, dinlemeyi önceliklendiriyor. Konu�mak yerine dinlemeyi… Topluluklar�n ihtiyaçlar�na, isteklerine kulak vermeyi… Oradan beslenmeyi. Bugünün k�s�r döngüleri yerine erdemli döngüler kurmay� önemsiyor. Ortak bir amaç do�rultusunda ç�palanmay� (sabitleme e�ilimi/etkisi) ve yolculuk her ne getirirse getirsin ya da payda�lar�n beklentileri ve istekleri ne kadar de�i�irse de�i�sin, de�erlere s�k� s�k�ya ba�lan�p oradan güç almay�, yön tayin etmeyi gerektiriyor.
Hepimiz, konumumuz ya da görevimiz ne olursa olsun, bu ekosistemin bir parças�y�z; sahibi de�il. Böyle bak�ld��nda, vicdanl� ekosistemler in�a etmek ve etki lideri olarak hareket etmek, daha güzel bir dünyan�n kap�lar�n� aralayacak.

“�Y� BAK DÜNYANA” D�YORUZ
“Dünyay� daha iyi bir yer yapma”y� hedefledi�iniz çal��malar�n�zdan bahseder misiniz?
Dünya üzerindeki tüm sorunlar�n ve e�itsizliklerin, herkes taraf�ndan hissedildi�i bir süreçteyiz. “Dünyay� daha iyi bir yer yapma” noktas�nda özümüze dönerek, içimize bakt�k. Bizim için bir fark�ndal�k evresi olan bu dönemin meyvesi, her türlü f�rt�nada bize rehberlik eden ‘Kuzey Y�ld�z�’ vizyonumuzdan (ya�ayan mekânlara yeni anlamlar katmak) beslenen “�yi Bak Dünyana” hareketi oldu. Ç�k�� noktas� ise, içinden geçti�imiz ça�da sorun olarak gördü�ümüz her �eyi, en mikro seviyeye indirip, özümüze dönüp, harekete geçerek, de�i�tirebilece�imize olan inanc�m�z.
Kale Grubu’nun mayas�nda, süreklilik ve tutarl�l�k arz eden insan odakl�l�k ve sosyal fayda/ortak de�er yaratma anlay�� var. Her zaman pozitif etki yaratan döngüsel projelere yat�r�m yapmaya öncelik ve de�er veriyoruz. Hepimiz için yepyeni bir sürecin kap�lar�n� açacak olan ‘�yi Bak Dünyana’ yakla��m�yla da kendi dünyalar�m�zda ba�lataca��m�z küçük de�i�imler birle�erek, gelece�i �ekillendiren, dünyay� iyile�tiren anlaml� bir dönü�üm haline gelecek. Her bir bireyin önce kendisinden, kendi al��kanl�klar�ndan, kendi evinden ba�layarak, herkesin kendi etki alan�nda, i� yerinde, soka��nda, mahallesinde, �ehrinde, ülkesinde ve nihayetinde gezegende, elinin de�di�i her mekânda özen duygusuyla fark yaratabilece�ine inanc�m sonsuz.
�yi fikirler ile hem evlerimize ya�am kataca��z hem de kendimize iyi gelen de�i�imlere vesile olaca��z. Bu de�i�imler birle�ti�inde gelece�i �ekillendirmek için anlaml� bir dönü�üm yaratm�� olaca��z ve o da dünyam�z� iyile�tirecek.

SOSYAL G�R��MC�LER� "GELECE��N HABERC�LER�" OLARAK GÖRÜYORUZ
Merhum baban�z�n ad�n� ta��yan “�brahim Bodur Sosyal Giri�imcilik Ödül Program�” (�BSG) fikrinin do�u� hikâyesini anlat�r m�s�n�z?
Küresel sorunlar�n büyüklü�ü kar��s�nda kapsay�c� ve sürdürülebilir kalk�nmay� sa�lamak için yeni i� modellerine, sosyal faydaya odaklanan ve sorunlara alternatif çözümler sunabilen giri�imlere ihtiyaç duyaca��m�z� y�llar önce fark ettik. Yapt�� her i�te sosyal fayday� önceliklendiren �brahim Bodur’un vefat�n�n ard�ndan, onun an�s�n� ve de�erlerini ya�atmak amac�yla “�brahim Bodur Sosyal Giri�imcilik Ödül Program�”n� (�BSG) ba�latt�k. Ashoka Türkiye ortakl��nda, bu y�l be�incisini düzenleyece�imiz ödül program� ile bu topraklardan sosyal fayda yaratacak yeni nesil sosyal giri�imcilerin ç�kmas�n� te�vik ediyor ve sosyal giri�imcilik ekosistemini destekliyoruz.

GENÇLER� DESTEKLEMEK �NSANLI�IN YARINI �Ç�N YATIRIM
Sosyal giri�imciler, sizin için ne anlam ifade ediyor?
Biz, sosyal giri�imcileri hem Türkiye hem de dünya için gelece�in habercileri olarak görüyoruz. Onlar bizim kanatlar�m�z. Köklerimize ve bizi biz yapan de�erlerimize s�k� s�k�ya tutundu�umuz kadar, kanatlar�m�z� aç�p uçmay� da önemsiyoruz. Vicdanl�, sorumlu, duyarl�, teknolojiyi iyilik için kullanan, daha adil bir dünya için çabalayan sosyal giri�imcileri sonuna kadar destekliyoruz.
Ne mutlu bize ki bugün, her biri kendi alan�nda fark yaratan 13 “fellow”umuz, Türkiye'nin her �ehrinden bize ula�t�r�lan 1.300 ba�vuru ve bu sene pandemi nedeniyle çevrimiçi organize edilen ödül program� ile bulu�tu�umuz 13 bin izleyici, bizi bu yolda ileriye gitmemiz hususunda te�vik ediyor. Türkiye’nin dört bir yan�nda, toplumsal sorunlara çözüm arayan gencecik insanlar oldu�unu bilmek bizi çok heyecanland�r�yor. Bu gençlere, bu olanaklar� sa�lamak ve onlar� desteklemek, insanl��n yar�n� için bir yat�r�m niteli�inde. Bu giri�imler önemli potansiyele sahip ve bu durum, yerel kalk�nma ad�na da son derece önemli.

EN BÜYÜK HAYÂL�M...
Özellikle alt�n� çizmek istedi�im bir nokta var... �BSG, bir sponsorluk projesi de�il. Fikir, Kale Grubu’na ait. Ashoka’n�n bilgisi, deneyimi ve yetkinli�i de ufkumuzu aç�yor. Sadece ödül veren olarak da an�lmak istemiyoruz. Bu yolculu�umuzu daha da derinle�tirmek ve ileriye ta��mak istiyoruz. Bo�aziçi Üniversitesi i� birli�indeki sosyal giri�imcilik sertifika program�, bunun ilk ad�mlar�ndan biriydi. Farkl� payda�larla bu konudaki isti�arelerimiz sürüyor.

Sosyal giri�imcilere verdi�imiz önemin göstergesi olarak, Türk bas�n�nda ilk kez bu alanda bir sayfa aç�lmas�na öncülük ettik. Benim en büyük hayâlim ise hem “�brahim Bodur Sosyal Giri�imcilik Ödül Program�”n� (�BSG) hem de ileride hayata geçirmeyi planlad��m�z sosyal giri�imcilik “hub”�n� üniversiteli ve liseli gençlere açmak. Çok yüksek bir potansiyel oldu�u fikrindeyim ki, bu yola ne kadar erken girilirse o kadar derin ve kal�c� fark yarat�l�r.

KTSM’N�N AMACI, HAYÂL KURANLARA �LHAM VERMEK
Kale Tasar�m ve Sanat Merkezi’ne (KTSM) dönü�en �stanbul’daki ilk genel merkezinizden söz eder misiniz?
Dünyan�n sanat ve tasar�mla daha iyi bir yer olaca��na inan�yoruz. Sanat ve tasar�m, bizim için topluma dokunma f�rsat� buldu�umuz çok özel alanlardan biri. Bu alanlara verdi�imiz deste�i kal�c� k�lmak amac�yla, Kale Grubu’nun Karaköy’de yer alan �stanbul’daki ilk genel merkezini Kale Tasar�m ve Sanat Merkezi’ne (KTSM) dönü�türdük. Gayemiz, KTSM’nin, disiplinleraras� payla��mlara imkân veren üretim ve bulu�ma platformu olmas�.

Karaköy’ün çok büyük, kültür, sanat ve yarat�c� endüstri birikimi var. Biz de �ehrimizdeki, ülkemizdeki bu potansiyeli ortaya ç�karmak, yepyeni fikri olana, hayâl kuranlara ilham vermek, cesaret yaratmak için yola ç�kt�k. �stanbul tasar�m ekosisteminde ve haritas�nda özgün bir yer edinmesini hedefledi�imiz KTSM’nin; bilginin payla��ld��, özgür dü�üncenin ve tasar�m odakl� dü�ünmenin öneminin vurguland��, özellikle ö�renciler için ilham verici bir adres olmas�n� arzu ediyoruz. Buras�, sosyal giri�imciler için de bulu�ma noktas�, fiziksel ve dijital bir “hub” (faaliyet merkezi) olacak. Sosyal giri�imcilerin “cubicle”lar� (oda-ofis) olacak. Her türlü networking ve pasla�malar� için de KTSM’yi kullanmalar�n� te�vik edece�iz.

ZEYNEP BODUR OKYAY’IN “GENÇL�K” AÇILIMI
- Gençlerimizin i�i, bizden daha zor; çünkü bizim jenerasyonumuzdan daha kompleks bir dünyada ya��yorlar.
- Hem onlar� anlamak hem de kar��l�kl� beslenmek için gençler ile vakit geçirmeye önem veriyorum.
- Kale Tasar�m ve Sanat Merkezi (KTSM) bünyesinde, bir kat� tahsis etti�imiz �stanbul Gençlik Platformu bulunuyor. Her konuda çok bilgili, donan�ml� ve organize çal��an p�r�l p�r�l gençler...
- Uzun y�llard�r destekledi�imiz ve her vesileyle ortak çal��malar gerçekle�tirdi�imiz �stanbul Gençlik Platformu’ndan ve gençlerden çok ümitliyiz.

ZEYNEP BODUR OKYAY’IN GÖZÜYLE “DE��M”
- �� hayat�nda, hepimizin yetkinliklerimizi sürekli olarak dönü�türmek ve iyile�tirmek zorunda kalaca��m�z bir dönem ba�l�yor.
- Art�k ne ö�rendi�inizden ziyade, ö�renmeyi ö�renmenin bir önemi var. Merak duygusu her daim canl� tutulmal�.
- Radikal de�i�ikliklere tan�kl�k etmek, bizim için büyük bir �ans. Bu, ya�ama ve topluma uyum sa�lama sürecinde omuzlar�m�za büyük bir sorumluluk yüklüyor.
- Dünyay�, toplumu, piyasay�, teknolojiyi, beraber çal��aca��m�z tak�m� ve her �eyden önemlisi kendimizi iyi tan�mal�y�z.

ZEYNEP BODUR OKYAY’IN L�DERL�K ANLAYI�I
- �� dünyas� temsilcili�imin yan� s�ra, daha çok sivil toplum lideri gibi sosyal konular� savunuyorum. Bu alanda her türlü geli�ime ve de�i�ime aç�k biriyim.
- Özellikle CEO düzeyinde sorumlulu�u olan liderlerin, hayat� iyile�tirecek cesur ve kararl� ad�mlar atabilmeleri için, biraz da aktivist bir ruh ta��mas� gerekti�ini dü�ünüyorum. Benim sorumlu ve duyarl� liderlik anlay��m da bunu yans�t�yor.
- Tüm motivasyonumu, kendi etki alan�m kapsam�nda “Yerel, ulusal ve küresel anlamda daha fazla neler yapabilirim?” sorusunun cevab�n� bulmaya harc�yorum.

ZEYNEP BODUR OKYAY’IN MUTFAKTAK� HÜNERLER�
- Pandemi günlerinde, mutfakta geçirdi�im zaman da artt�.
- Güzel yemeklere oldum olas� merakl�y�m. Bu süreçte Türk ve dünya mutfa��ndan yeni lezzetler ö�renme ve deneme f�rsat� buldum.
- Ümit ediyorum, Covid-19 salg�n� sonras�nda dostlar�ma karantina döneminde ö�rendi�im yeni yemekler ile leziz sofralar kuraca��m.

ZEYNEP BODUR OKYAY’IN PANDEM� GÜNLÜ�Ü
- Bir i� insan�, bir sanayici olman�n ötesinde, bir anneyim. Her kad�n gibi benim de pandemiyle birlikte hayat sorumlulu�um artt�.
- Çal��anlar�m�z�n esenli�ini dü�ünürken ve Kale ailesini önceliklendirirken, o�lumun “online” derslerini yak�ndan takip etmeye çal��t�m. Annemin Covid-19 salg�n�ndan olumsuz etkilenmemesi için çaba sarf ettim.
- Akl�m hep “��i nas�l daha farkl� yapabiliriz?” ile me�guldü. Dünyadaki farkl� yay�nlar� izledim. Birçok kitap okudum, dünyan�n dört bir yan�nda, alan�nda uzman ki�iler ile “webinar” ve “Zoom” toplant�lar�na kat�ld�m.