Neden kalkýnma deðil de büyüme tercih edilir?

• 1.11.2018
• 1356
• Twitter'da Paylaþ
• facede

Prof. Dr. Emre ALKÝN

Toplumun geneli refah artýþýnýn kalkýnma ile geldiðini hep unutur, büyüme ile gelen gelir artýþýna razý olur. Büyük deðiþimlerden hoþlanmayan toplumlar, neden kýsa vadeli atýlýmlarý tercih ederler?

Ekonominin ateþten gömlek giydiði bu zamanlarda, kaynaklarý verimli kullanmanýn ne kadar önemli olduðunu bir kere daha anladýk. Cari Ýþlemler Açýðýmýzýn çok büyük bir kýsmý enerji ithalatýndan oluþuyor. Bu durumun döviz kurlarý, maliyetler ve nihayetinde borç yükü üzerinde son derece tahrip edici etkileri var. 

BÜYÜME VE KALKINMA ARASINDAKÝ FARK

Bu durumdan kurtulmak için alternatif enerji kaynaklarýný harekete geçirmek elbette önemli bir hamle. Ancak, önünde sonunda enerjinin en önemli kýsmý konutlarda tüketiliyor. Eðer konutlarda enerji kaybýný önleyecek hamleleri yapmazsak alternatif kaynaklardan ürettiðimiz enerjinin de verimsiz kullanýlmasý söz konusu olacak. Bu hiç arzu etmeyeceðimiz bir durum.

"Sürdürülebilir kalkýnma" peþinde koþtururken, bu olguyu sadece "üretmek" baþlýðý altýnda deðerlendirenlerin yanýlgýlarý bizleri buraya getirdi. Hatta büyüme ve kalkýnma arasýndaki farký tam anlamayanlar da diyebilirim. 

Büyümeyi önceliðe almýþ toplumlarda, kaynaklarý doðru þekilde kullanmak sadece bir seçenektir. Kaynaklarýn etkin þekilde  kullanýmýný saðlamak büyüme heveslisi toplumlarýn birinci önceliði deðildir. Çünkü büyüme, makroekonomik parametrelerin bozulmasý pahasýna da saðlanabilir. Ancak “kalkýnma” farklý bir yaklaþýmdýr. 

KALKINMA HERHANGÝ BÝR ÞEYÝN PAHASINA YAPILMAZ!

Kalkýnma ancak ve ancak kaynaklarýn etkin ve doðru kullanýmý sayesinde ortaya çýkabilir. Bunun için de eðitim seviyesi, teknoloji, inovasyon ve nihayetinde yüksek katma deðer yaratan iþtigaller öne çýkar. Kalkýnma herhangi bir þeyin pahasýna yapýlmaz. Çünkü kalkýnma belki de  topluma en az fatura çýkaran bir karardýr. 

Elbetteki toplum, kalkýnma için gerekli sabrý göstermeyebilir. Kalkýnmanýn birinci kuralýnda, devletin mal ve hizmet üretenler için sadece altyapý yatýrýmý yapmasý gerektiði, özel sektörün de yüksek katma deðer için bol bol eðitime yatýrým yapmasý gerektiði öncelikli þartlar olarak yer almaktadýr. Bu sabýr isteyen, acý ama sonunda meyvesini veren bir geliþimdir. 

EÇAM, TOPLUMU BÝLÝNÇLENDÝRÝYOR

Altýnbaþ Üniversitesi bünyesindeki EÇAM'ýn, yani "Enerji ve Çevre Uygulama ve Araþtýrma Merkezi"nin enerji ihtiyacýnýn temel sorunlardan biri olduðu ve kitlesel enerji tüketiminin önemli çevre sorunlarýna sebep olduðu günümüzde bu konularda çözüm üretmek, üretilen çözümlere katký saðlamak, bu çözümleri özendirmek ve teþvik etmek ve toplumu bilinçlendirmek amaçlarýyla kurulmuþ olduðunu hatýrlatmak istiyorum. EÇAM ve Binalarda Enerji Verimliliði için kurulmuþ olan VERÝMDER, eþ güdüm içerisinde çalýþarak, bahsettiðim konuda farkýndalýk yaratmaya çalýþmaktadýr.

Çok basit: Bir çok siyasetçi altyapý yatýrýmlarýnýn vatandaþ tarafýndan anlaþýlmadýðýný, fiberoptik kablo döþeme, kanalizasyon, su, doðalgaz ve en önemlisi enerji verimliliði yatýrýmlarýnýn çoðunlukla göz önünde bulunmadýðýný, bu sebeple topraðýn üstünde gözüken mega inþaat projeleri sayesinde seçmenin siyasi tercihinin daha güçlü þekilde etkileneceðini düþüncesindedir. 

Bu düþüncesinde de yanlýþ deðildir. Çünkü, toplumun geneli refah artýþýnýn kalkýnma ile geldiðini hep unutur, büyüme ile gelen gelir artýþýna razý olur. Hep söylediðim gibi yavaþ geliþen büyük deðiþimlerden hoþlanmayan toplumlar, çabuk gerçekleþen kýsa vadeli atýlýmlarý tercih ederler. Bu tercihleri de siyasi kararlarý doðrudan etkiler. 

ÖNÜMÜZDEKÝ 100 YILIN GEREKLERÝNE UYGUN NE VARSA O KALACAK

Buradan hareketle, kaybettiðimiz zamaný ve rekabetçiliði, eskisine göre daha ince bir elek kullanarak geri kazanmaya çalýþmamýz gerekiyor. Sektör tercihleri, eðitim tercihleri, fon arzý tercihleri, spor-sanat-bilim için altyapý tercihleri þu ana kadar kullanmaya gerek görmediðimiz bu ince elekten geçecek ve nihayetinde sadece önümüzdeki 100 yýlýn gereklerine uygun ne varsa o kalacak.

Bizler gibi bu konuda düþünenler, hatta düþünmekle kalmayýp aksiyona  geçenler, ümidi kaybetmeden, baþta enerji olmak üzere her konuda verimlilik için yola devam edecek. Vaz geçmek yok.