BUSINESS LIFE Ayl�k �� Hayat� & Ekonomi Dergisi

YORGUN RUHLAR SAVA�I

1.03.2020
3398
facede

A�ktan, ayd�nl�ktan, gelecekten ve gen�likten �midi kesmeyelim ve Suna K�ra�'�n dedi�i gibi "�mr�m�zden uzun ideallerimiz olsun."

‘Ümit yok’ dedi�imiz and�r as�l ihtiyarl�k. A�ktan, ayd�nl�ktan, gelecekten, gençlikten ümidi kesti�imiz yerdir. / M. Uyurkulak
Yeni bir y�la cebimizde hedeflerle, umutlarla gireli, istemli �ekilde geçmi�ten kopup gelece�e odaklanal� çok zaman olmad�. Olmad�; ama �imdiden beklenmedik ve olumsuz olaylar diziniyle zorlu bir y�l� devirmi�çesine yoruldu ruhlar�m�z.

ÜSTÜMÜZE ÜSTÜMÜZE GEL�YOR SANK� HAYAT
Üstelik hem dünyada hem de ülkemizde böyle, üstümüze üstümüze geliyor sanki hayat ve bizler bu s�navlara epey haz�rl�ks�z yakalanm�� görünüyoruz. �üphesiz �ok etkisi yaratanlar� var; ama birço�unun so�uk yüzüne “Geliyorum” diyen i�aretlerine a�inay�z. Bak�yor-görmüyor, duyuyor-dinlemiyor, soruyor-sorgulam�yoruz.
Her bir kar��la�mada yüre�imiz yan�yor, can�m�z k�r�l�yor, koyu bir kedere, bazen utanca bo�uluyor, ço�unlukla deli bir öfkeye kap�l�yoruz. Sosyal medyada katmer katmer aç�yoruz hislerimizi, dü�üncelerimizi...

YAPANIN YANINA KÂR KALIYOR N�CE YA�ANAN!
Sonra bir ba�ka kar��la�ma, ba�ka bir �a�k�nl�k halinde hepsini ta��yamaz oluyoruz. Adeta bir kaleydoskopun tersinden bakar gibi uzakla��p bulan�yor zihnimizde geçmi� olaylar, en güncellerine yüzümüzü dönüyoruz. �ç yakan ölümler, �ehitler, utançla önümüze bakt�ran intiharlar, cinayetler, kazalar, depremler, do�al afetler, salg�n hastal�klar, �iddet gören kad�nlar, çocuklar, hayvanlar, yoksulluk, çaresizlik, hukuk d�� uygulamalar, sava�lar, akl�m�z�n almad�� olaylar birbirine kar��yor. Yapan�n yan�na kar kal�yor nice ya�anan! Ate� dü�tü�ü yeri yak�yor, giden gitti�iyle, ölen öldü�üyle, olan oldu�uyla kal�yor...
�çimize sinmemeli bu durum.
“Beni korkutan tek bir �ey var, ac�lar�ma de�memek!” / Dostoyevski

�CRALIK DOSYA SAYISI 21 M�LYON 300 B�N
Birden fazla ailenin yoksullukla ba� edemeyip hayata tutunamamalar�, herkesin g�pta ile bakt�� üniversitelerde ö�renci olan bir genç k�z�n, bir delikanl�n�n ya�amdan hiçbir beklentisinin kalmay�p ölümü seçmesi, bir baban�n “Sesimi duyun” diye yakararak kendini yakmas�, belle�imizde kalmal�. Kalmal� ki, bugün asgari ücretle çal��anlar�n toplam çal��an nüfusun %40’�n� geçti�ini, bu kesim ile beraber ayl�k geliri 5 bin TL’nin alt�nda olanlar�n toplam çal��an nüfusun %80’ini olu�turdu�unu, her birinin ve ailelerinin insanca, hakça bar�nma, beslenme, giyim, e�itim, ula��m ve benzeri temel ihtiyaçlar�n� kar��lamakta güçlük çekti�ini, baz�lar�m�z�n dü�ünemeyece�i kadar yokluk ve yoksunluk içinde ya�ad�klar�n� unutmayal�m. Borcunu borçla ödeyenlerin ço�u t�kanm��, kredi kartlar� borçlar�ndan dolay� yasal takibe al�nm�� insan say�s� 3 milyon ki�iyi a�m�� durumda. �cral�k olan dosya say�s� ise 21 milyon 300 bin ula�m��.

TOPLUMSAL YAPIMIZ KIRILGANLA�IYOR
Öte yandan, i�sizlik emsalini az gördü�ümüz seviyelerde seyrediyor. Genç i�sizli�i, kad�n i�sizli�i derinle�tikçe derinle�iyor. Bu durum, bilmedi�imiz bir dinamikle daha da karma��k hale geliyor, yüksek e�itimli gençler i� bulam�yor, çok say�da yeni mezunun kendine olan güveni sars�l�rken, giderek gelece�e olan inanc� azal�yor. Ülkemizdeki ailelerin en büyük emeli, çocuklar�n�n onlardan daha ileriye gitmesi ve birlikte daha yüksek refah seviyelerine ula�malar�. Ya�amakta oldu�umuz sosyo-ekonomik sorunlar, ailelerin ba�l�ca amac�n� risk alt�na al�yor ve bu dinamikler, toplumsal yap�m�z giderek k�r�lganla�t�r�yor.

DUYGU Y�T�M�NE U�RAMI� DURUMDAYIZ
Hemen her meselede tekrarlar o kadar çok, say�lar o kadar büyük ki, adeta bir duygu yitimine u�ram�� durumday�z. �nsanlar, ac�lar, olaylar istatisti�e dönü�üyor, hikayeleri ise duyulmaz, görünmez oluyor.
Çaresizlik noktas�na gelenlerin ellerimizden kay�p gitmemeleri için birey olarak, sistem olarak görmek, dinlemek, dokunmak, destek olmak laz�m. “Benden ba�kalar� var, devlet var, belediye var” diyebilirsiniz. Elbette var, hakl�s�n�z. Ya giderek daha fazla �ahit olduklar�m�z gibi kör noktada kal�rlarsa, sizin dokunabilece�iniz o ki�iye, ki�ilere eri�emezlerse? Veya daha ötesi, bu gidi�atta bosyoloji biliminin kurucular�ndan Emile Durkheim’�n tan�mlad�� gibi “anomik bir topluma” dönü�ürsek?

�NSANLAR TOPLUM DI�INA ÇIKIP PERVASIZLA�IRSA!..
Anomik toplumlardaki gibi bozulan “denge”nin, ortak bilincin ve bütünle�menin kayb�yla olu�an kurals�zl�k ve normsuzluk hallerinde, örneklersek ahlaks�zl�k, moral çökü�ü, hukukla adaletin sa�lanamad�� durumlarda, bireylerin giderek kural tan�maz, ayk�r� ve suçlu davran��lar�, uyumsuzlu�u artarsa? �nsanlar birlikte, dayan��arak bireysel hedeflerine ula�malar�n�n mümkün oldu�u anlay�� yitirir, giderek yaln�zla��r veya toplum d��na ç�k�p pervas�zla��rsa!..
Bireylerde toplumsal ho�nutsuzluk artar, �iddete ba�vurma, etnik, kültürel çat��malar, yabanc� dü�manl�� gibi bütünle�meyi engelleyen anomik tutum ve davran��lar egemen olursa? Gençler üzerinde toplumsal bask� büyükse, de�i�en kültürel normlar ve ya�am ko�ullar� a��r� anlams�zla�m��sa kendi içine çekilmeler yayg�nla��r m�?
Sonuçta; toplum ve birey olarak ruh sa�l��m�z tehdit alt�na girer, anominin çarp�c� psikolojik sonuçlar�ndan yaln�zl�k, yal�t�lm��l�k, kültürel ve sosyal yön bulma zorlu�u, yabanc�la�ma, güçsüzlük ve çaresizlik duygular�na hatta intihara varan yollar aç�l�r m�?

“ACIYI KABUL ED��”
Viktor E. Frankl’�n dedi�i gibi “�nsan�n kendi kaderini ve içerdi�i olanca ac�y� kabul edi� yolu, kendi davas�n� seçi� yolu, ona en a��r ko�ullar alt�nda bile ya�am�na daha derin bir anlam katma f�rsat� verir.” Ne ya�arsak ya�ayal�m; Frankl’�n ya�ad�� Nazi toplama kamplar� gerçe�inden, korkunç fiziksel ve ruhsal stres kosullar�ndan uza��z. Bir toplama kamp�nda bile korunabilen insan onurunu içinde bulundu�umuz ko�ullarda koruyabilir, ruhsal özgürlü�ümüzü ve zihinsel ba��ms�zl��m�z� kazanabiliriz.

“ÖMRÜMÜZDEN UZUN �DEALLER�M�Z OLSUN”
Özgürlük ve ba��ms�zl��a giden yolda; zihnimizin oyunlar�na yenilmeden, yan�lsamalara dü�meden, mizahla kendimizi korumaya al�p y�k�c� ele�tiri ve eylemsizlik noktas�nda kalmadan, toplumsal bütünle�meyi, dayan��may� kaybetmeden, en önemlisi duygu yitiminin ve öfkemizin üstesinden gelerek ilerleyebilmek mümkün olmal�. Kendimizi kazand�kça, bütünü de dönü�türüp de�i�tirdi�imizi bilerek, anomik toplumlardaki tutum ve davran��lar�n ortaya ç�k��n� engelleyerek yola devam edebiliriz.
Yeter ki a�ktan, ayd�nl�ktan, gelecekten ve gençlikten ümidi kesmeyelim ve Suna K�raç’�n dedi�i gibi “Ömrümüzden uzun ideallerimiz olsun.”