BUSINESS LIFE Ayl�k �� Hayat� & Ekonomi Dergisi

MERKEZ, TÜFE'Y� DE��L, ÇEK�RDEK ENFLASYONU HEDEF ALMALI

1.02.2019
2364
facede

Ocak ay�nda �ekirdek enflasyonun d��mesi olumlu bir geli�me; ama bu konuda ?B�y�k ba�ar� elde ettik? demek i�in de erken. Merkez Bankas�'ndan faiz indirimi yolunda ad�m atmas�n� beklemek, ancak ve ancak �ekirdek enflasyonda kal�c� d�� sa�lanmas�yla m�mk�n.

Türkiye’de enflasyonun kal�c� �ekilde dü�ürülebilmesi için 4 kriter yerine getirilmeli. Bunlar� �öyle s�ralayabiliriz: 1Devlet kartel ve tröst gibi piyasa bozucu yap�lar�n üzerine gitmeli.2 Kamu harcamalar� dizginlenip, vergiler dü�ürülmeli. 3 Sektörlerle ilgili sa�l�kl� veri ak�� sa�lanmal�. 4 Bütün ilgili kurumlar koordineli çal��mal�.

‘ENFLASYON, �TO VER�S�YLE UYUMLU’

Tüketici fiyatlar� endeksi (TÜFE) verisi beklentiler do�rultusunda, üretici fiyatlar� endeksi (ÜFE) ise beklentilerin alt�nda ç�kt�. Aç�klanan enflasyon, �stanbul Ticaret Odas� (�TO) verisiyle de uyumlu. Son veri, TÜ�K’in veri setinin piyasadaki gerçekleri yans�tt��n� gösterdi. Böylece TÜ�K, kendi üzerindeki bask�y� da hafifletmi� oldu.

‘GIDA F�YATLARININ YÜKSELMES� B�R FENOMEN!’

Giyim ve ayakkab� fiyatlar�nda sert bir gerileme görüldü. Bu, k�r�lgan talep nedeniyle i�yerlerinin indirim yapmas�ndan kaynakland�. G�dada, özellikle de i�lenmemi� g�dada dikkat çekici bir yükseli� var. Bütün dünyada g�da enflasyonu geriler ya da yerinde sayarken Türkiye’de yükselmesi bir fenomen. Devlet, kartel ve tröst olu�umlar�na veya piyasay� bozucu davran��larda bulunanlara yerinde müdahale edemiyor. Bu konuda Tar�m Bakanl��’n�n geçmi�te hatalar� oldu, kartel-tröst olu�umlar�n�n, piyasa ve fiyat bozucu davran��larda bulunanlar�n üzerine gitmedi.

‘BA�ARI ELDE ETT�K DEMEK �Ç�N ERKEN’

Çekirdek enflasyonun dü�mesi olumlu bir geli�me; ama bu konuda “Büyük ba�ar� elde ettik” demek için de erken. Merkez Bankas�’ndan faiz indirimi yolunda ad�m atmas�n� beklemek, ancak ve ancak çekirdek enflasyonda kal�c� dü�ü� sa�lanmas�yla mümkün.

‘ENFLASYONLA MÜCADELE �Ç�N 4 BAKANLIK KOORD�NEL� ÇALI�MALI’

Enflasyonun dü�mesi için mutlaka Merkez Bankas�, Ticaret Bakanl��, Tar�m Bakanl�� ile Hazine ve Maliye Bakanl��’n�n birlikte ve koordineli çal��malar� gerekiyor. Türkiye’deki enflasyonun en önemli sebebi üretici maliyetleri. Talep enflasyonu yok, maliyet enflasyonu var. Enflasyonla ba�a ç�kabilmek için bu gerçekle yüzle�meliyiz. Kasada %10 indirimle enflasyonu kal�c� �ekilde dü�ürmek mümkün de�il. Dolay�s�yla maliyetleri a�a�� çekecek radikal ad�mlar laz�m. Enflasyonda kal�c� dü�ü�ü sa�lamak için at�lmas� gereken 3 önemli ad�ma gelince... 1 Kamu harcamalar�n�n dizginlenmesi ve Türkiye’nin kar��la�t�r�labilece�i Meksika ve benzeri ülkelerde oldu�u gibi daha dü�ük vergi oranlar�n�n uygulanmas�. 2Sa�l�kl� veri tutmak ve takibini yapmak. Çünkü Türkiye’de bütün sektörlerde çok ciddi bir istatistik eksikli�i var. Çal��an say�s�, makine say�s�, üretim kapasitesi gibi istatistikler yok. Mevcut bilgiler ise güvenilir de�il.

‘EKONOM�Y� DÜZGÜN STANDARTLARDA TAK�P EDEM�YORUZ’

Bugün her sektör milyonlarca insan� çal��t�rd��n�, memleket ekonomisine büyük katk�s� oldu�unu söylüyor; fakat elinde bunlar� kan�tlayacak istatistik yok. Tar�mdan sanayi ve hizmetlere kadar, ekonomiyi kabul edilebilir düzgün standartlarda takip edemiyoruz. Elinizde sa�l�kl� veri olmay�nca fiyat davran��lar�n� kontrol edemiyor, piyasa bozucu etkinliklerin üstesinden de gelemiyoruz. Türkiye’de bir tek T�M rakamlar� do�ruluk arz ediyor. Geri kalan kanaat kurulu�lar�n�n aç�klad�� rakamlar çok güvenilir de�il. 3Devlet tüm gücüyle kartel ve tröst olu�turmu� gruplar�n üzerine gitmeli. Baz� tar�m ürünlerinde zincirleme monopol var. Hatta ürün baz�n�n yan�nda bölge baz�nda da bu tip olu�umlar söz konusu. Devlet, monopol ve oligopol olu�umlar�n� tespit edip kararl�l�kla üzerine gitmeli.

‘MB AZ KONU�MALI; AMA SESS�Z KALMAMALI’

Ekonomi yönetimi istikrarl�, gerçekçi, ba��ms�z karar alabildi�ini de göstermeli. Türk Liras� üzerindeki manipülatif bask� ortadan böyle kalkabilir. Döviz kurunun enflasyona yans�d�� gerçe�i kabul edilerek ekonomiyle ilgili gerçekçi yakla��mlarda bulunulmal�. Merkez Bankas�, TÜFE’yi de�il, çekirdek enflasyonu hedef almal�. Aç�klamalar� net ve anla��l�r olmal�. Az konu�mal�; ama konu�mas� gereken durumlarda da sessiz kalmamal�.