MERKEZ BANKASI SÝYASÝ RÝSK ALMADI

• 1.06.2023
• 1070
• Twitter'da Paylaþ
• facede

Prof. Dr. Emre ALKÝN

SERBEST PÝYASAYA GEÇÝÞ KADEMELÝ ÞEKÝLDE YAPILMAZSA BÜYÜK SIKINTI OLACAÐI GÝBÝ HÜKÜMET DEÐÝÞMEZSE BU MODELÝ FARKLI ÞEKÝLLERDE SÜRDÜRMEYE KARAR VEREBÝLÝR. O ZAMAN ÇOK BAÞKA ÞARTLARI KONUÞACAÐIZ.

eçtiðimiz günlerde un sanayicileriyle bir araya geldik. 1960’lardan beri tarýmýn milli gelir içindeki payý sürekli düþerken, sürekli dalgalanan buðday fiyatlarýna raðmen ayakta kalmaya çalýþan iþ insanlarýyla 29 Mayýs sabahý nasýl bir ekonomiyle karþý karþýya kalacaðýmýzý konuþtuk.

Hiç kimse mevcut ekonomik modelle bir yere varabileceðimizi düþünmüyor. Ancak bu konuda iktidarýn nasýl ikna edileceði konusunda kimsenin bir fikri yok. Ben “Ekonomik ve sosyal konseyin yeniden canlandýrýlmasý” fikrini ortaya attýðýmda mantýklý bulundu. Bir katýlýmcý “TOBB seçimleri biter bitmez mutlaka yapýlmalý” deyince genel kabul gördü.

Özellikle dolar/TL’nin farký, mecralarda farklý fiyatlamalara maruz kalmýþ olmasý iþ insanlarýný tedirgin ediyor. Bu durum tedarikçiler ve üreticiler arasýnda da kur anlaþmazlýðý yaratmýþ durumda. “TCMB kuru + 1,5 veya 2.00” ya da “Falanca bankanýn kuru + 1” gibi kotasyonlar reel sektörde kullanýlmaya baþlandý. Elbette tüm bunlar hem öngörünün azalmasý hem fiyatlama davranýþlarýnda daha fazla bozulma anlamýna geliyor. Herkesin ümidi 29 Mayýs’ta bunlarýn ortadan kalkmasý. Ancak ben fazla ümit vermek istemedim.

Eðer serbest piyasaya geçiþ kademeli þekilde yapýlmazsa büyük sýkýntý olacaðý gibi hükümet deðiþmezse bu modeli farklý þekillerde sürdürmeye karar verebilir. O zaman çok baþka þartlarý konuþacaðýz. Bu sebeple “Ýþ iþten geçmeden serbest piyasaya geçiþ için ikna turlarýna baþlayýn” diye ikazda bulundum.

Bu arada, dünyada faizler yükselmeye devam ederken Merkez Bankasý’nýn seçimleri riske sokacak bir karar vereceðini sanmýyordum. Hiçbir hareket yapmayarak, pratik davrandý. Faizlere dokunmadý. Yine de bu yaklaþým piyasa için yeterli olmayacaðý için 29 Mayýs’tan sonra uygulanacak model hakkýnda moral bozacak bir basýn metni paylaþmamasý uygun olur diye düþündüm. Metne bakýnca da öyle yapýlmýþ olduðunu gördüm. Hayýrlýsý diyelim.

TÜRKÝYE'NÝN GELECEÐÝ PARLAK AMA LÜTFEN ÝNATLAÞMAYALIM

Deðerli dostlar. Çok uzun zamandan beri ýsrarla tekrar ettiðim bir mesele var. Eðer iktidar sahipleri “tek yön siyasetine” girmiþse, onlarý bu iþten geri çevirecek davranýþ tarzý, kýþkýrtýcý yaklaþýmlarda bulunmak deðil.

Maalesef birçok kýymetli meslektaþýmýz, duygularýna hakim olamayýp, kalemlerini eleþtirinin çok üzerinde sivri bir þekilde kullanýyorlar. Yazdýklarý birçok konuda haklý olduklarýný ben de kabul ediyorum ancak vazifemiz doðru sözü doðru yerde söylemek ve nihayetinde doðru iþi yaptýrmak. Doðru iþi yaptýrmak, bir konuda inat eden kiþiye, en az onun inat katsayýsý kadar sertlikle cevap yetiþtirerek gerçekleþtirilecek bir iþ deðil.

Eðer kritik karar alýcý herhangi bir konuda burnunun dikine gidecekse, onu bu iþten caydýrmanýn iki yolu var: Ya uyguladýðý yöntemin kendisine zarar verdiðini göstermek ya da kendisine destek veren kesimler uygulamadan çok zarar gördüklerini ifade edecek. Uygulanan iktisadi politikalarla alakalý olarak birinci koþul oluþmadýðýna göre, ikinci metodu uygulamakta büyük bir fayda görüyorum. Cumhur ittifakýna destek veren kesimlerin azýmsanmayacak bir þekilde uygulanan ekonomik modelden rahatsýz olduklarýný biliyorum. Dolayýsýyla iþ dünyasýný her kesimden temsil edecek bir çalýþtayýn acilen yapýlarak, para politikalarý, maliye politikalarý, sosyo ekonomik yaþamla alakalý þikayet ve önerilerin acilen karar alýcýlara iletilecek þekilde reçete haline getirilmesi gerekiyor

Bunu basýndaki arkadaþlarýmýz, gazetelerde köþe yazýsý yazan meslektaþlarýmýz ve çeþitli mecralarda görsel medyada yorum yapan uzmanlarýmýz ikna edici þekilde iþlerse, sonuç alýnýr diye düþünüyorum. Aksi takdirde, “Hükümet piyasalara diz çökecek” gibi baþlýklar atarak yaklaþýlýrsa, inatlaþma devam eder, kimseye de yaramaz. Her þey daha kötü olur. Bu söylediklerim her iktidar ve her kesimden eleþtiri yapanlar için geçerli.