"MIÞ GÝBÝ" YAPAN BÝR DÜNYA - COP 27

• 1.12.2022
• 1628
• Twitter'da Paylaþ
• facede

Canan Ercan Çelik

Sona eren, Birleþmiþ Milletler Ýklim Deðiþikliði Çerçeve Sözleþmesi - 27. Taraflar Konferansý'nda (COP 27) tartýþmalý ve maalesef yine tatminkar olmayan sonuçlar alýndý. Hiç þüphesiz, kazanýmlar tarafýna odaklanmak önemli, ancak hem dünyamýz hem de ruhlarýmýz bu denli yorgunken giderek daha fazla zorlanmýyor muyuz?

COP 27 Glasgow'da düzenlenen COP 26'nýn iklim taahhütlerinin güçlendirilmesi ve gerçekçi bir programla bu taahhütleri hayata geçirme hayalleri ile açýlmýþtý. Konferansýn sonuç metninin açýklanmasýnýn, yoðun tartýþmalar nedeniyle, 2 gün gecikmesi sistemin de zorlandýðýný gösteriyor. Her ne kadar kayýp-hasar fonu mekanizmasýnýn kurulmasý, iklim adaleti adýna, yaklaþýk 30 yýldýr verilen mücadele için tarihi bir kazaným þeklinde deðerlendirilse de, bu fona ne kadar ödeme yapýlacaðýna ve kimin bu fondan yararlanabileceðine dair tartýþmalarýn sonuçlanmamasý son derece kritik husus olarak ortada kaldý.

Sonuçlar adýna, Ýklim Öncüleri ekibinden, Alen Zinzal, BM Sentez Raporu’nda 193 ülkenin ortaya koyduðu toplam iklim taahhütlerinin, yüzyýlýn sonuna kadar yaklaþýk 2,5 derecelik ýsýnmaya sebep olabileceðini ortaya koyduðunu hatýrlatýyor: "COP27 Küresel iklim krizi görmezden gelindi ne yazýk ki bu sene de beklentilerimizi karþýlamadý, karþýlamýyor. Yürütülen kampanyalara, yapýlan çaðrýlara ve bilimsel kanýtlara raðmen Türkiye, emisyonlarýný azaltmak yerine artýracaðýný açýkladý! COP27'nin final metninde kömürden çýkýþa dair net bir karar alýnmamasý ve Türkiye'nin zirvede açýkladýðý yeni iklim hedefi, Türkiye'deki genç iklim aktivistlerini bir kez daha hayal kýrýklýðýna uðrattý.’ diyerek hepimiz adýna da can alýcý bir özet yapmýþ.

 

Ýncir Çekirdeði Dolmadý !

COP 26'dan bu yana açýklanan iklim taahhütleri, 2030 yýlý için öngörülen emisyonlarýn yalnýzca %1'inden daha az bir emisyon seviyesine iþaret ediyor. Oysa küresel ýsýnmayý, 1,5 derece ile sýnýrlandýrmak için %45'lik emisyon azaltýmýna gereksinimimiz var.

Son bir yýlda yaþanan jeopolitik ve ekonomik geliþmelerin : Rusya'nýn Ukrayna'yý iþgali, gýda-enerji fiyatlarýndaki artýþ ve tedarik zincirindeki problemler vb., emisyon azaltýmý planlarýný olumsuz etkilediði kesin. Ancak, gereðinden büyük bir mazaret bulutu yaratýlýp eylemsizliðe yönlenildiði, ana hedef olan ‘iklim hedeflerinin geliþtirilmesi ve hayata geçirilmesi’ne kýyasla, tamamlayýcý nitelikteki ‘iklim krizi karþýsýnda kýrýlgan ülkelere finansman saðlanmasý’ konusuna odaklanýlmasý, onun da nasýl iþleyeceðinin netleþmemesi ironik olarak nitelenebilir. Neticede, sonuç metninde fosil yakýt kullanýmýna ve emisyonlarýn azaltýmýna dair tatminkar bir taahhütte bulunulmadý.

Türkiye yeni Ulusal Katký Beyaný’ný (NDC) açýkladý. 2030 için %21 artýþtan azaltým %41 oranýna çýktý. Bu  hedef, bugüne kýyasla emisyonlarýn %30’dan fazla artmasý demek.

Ýklim STK’larý ise açýklanan hedefin “artýþtan azaltým” olmasý nedeniyle, seragazý emisyonlarýný azaltmak yerine, aksine arttýrmak anlamýna geldiðine dikkat çekti. Bu hedefin, Türkiye’nin enerji dönüþümünü geciktireceðinin ve 2021 yýlýnda açýklanan ‘2053 yýlýnda net sýfýr emisyon hedefi’ne ulaþmanýn maliyetini de yükselteceðinin altýný çizdiler.

Ýklim STK’larýnýn beklentisi,Türkiye’nin ‘arttýrýmdan azaltým’ yerine, 2030’a kadar 2020’ye kýyasla %35’lik ‘mutlak azaltým’a gitmesi yönünde idi.  Yapýlan hesaplamalara göre açýklanan NDC ve STK’larýn talebi arasýnda 2 milyar ton emisyon farký sözkonusu.

Daha basiretli davranacak olan Ýþ Dünyasý mý?

COP 26’dan bu yana, karbon yoðun-aðýr endüstriyel sanayi ve ulaþtýrma sektörlerinde faaliyet gösteren büyük firmalarýn oluþturduðu "First Movers Coalition'ýn" üye sayýsý 25'ten 65'e yükselmiþ durumda. Üyeler uyum, finansman ve adaptasyon baþlýklarýnda geliþim kat etmek üzere bir araya gelerek, öncelikle, teknolojik dönüþümlerle saðlayacaklarý katkýlarla, iklim kriziyle mücadelenin daha hýzlý ve esnek bir þekilde sürdürülmesini hedefliyor.. Þirketlerin yalnýzca kendilerinden sorumlu olmadýklarýnýn da altýný çizmek gerekiyor.

COP 27'deki, çok taraflý kalkýnma bankalarýnýn ve uluslararasý finansal kuruluþlarýn, iklim hedefiyle uyumlu biçimde finansman saðlama süreçlerine dahil edilmesi, böylece borçlanma dýþý araçlarla iklim finansmanýnýn nispeten daha ulaþýlabilir hâle gelmesi iþ dünyasýnýn sürece katkýsýný arttýracak pozitif faktörlerden birisi olarak görülüyor.

Sonuç olarak, bireyler ve özel sektördeki artan farkýndalýk ve eylem odaðýnýn, devletler seviyesinde de yerini bulmadýðý, þekilden öte, öze yönelik hedeflerin, daha önemlisi eylemlerin ertelendiði bir konferansý daha geride býraktýk. Omuzlarýmýzdaki yük arttý.

Neslimize, gelecek nesillere, dünyaya ve kaynaklarýna saygýlý yaþamayý her zamankinden daha fazla hatýrlamak, krizlerle baþ etme becerilerimizi iklimle mücadele alanýna odaklamak ve yarýn demeden bugünden adým atmak durumundayýz.

Çankaya Köþk’ünden Meclis’e giden yoldaki iðde aðacýnýn kesildiðini görünce gözünden yaþ gelen, bir çýnar aðacýnýn kesilmesine yüreði el vermediði için koskoca bir yapýyý temelinden taþýtan, topraða, çevreye, tarýma, doðal kaynaklara 1900’lerin baþýnda eþsiz bir bilinçle sahip çýkan bir Ata’nýn izinde olmak da bunu gerektirmiyor mu ?